MUĞLA - Muğla'da 80 yıldır kilim dokumacılığı yapan Yavuz ailesi, geçmişten günümüze ışık tutan desenleri dokuma tezgahlarındaki halılara özenle işlerken bir yandan da kaybolmaya yüz tutmuş dokumacılık kültürünü sürdürmeye çalışıyor.

Muğla’nın Milas ilçesinde asırlardır kuşaktan kuşağa aktarılan, kadınların tezgâhlarda el emeği, göz nuru ile ortaya koyduğu halı ve kilim dokumacılığı yöre kültürünü ve desenlerini geçmişten günümüze taşıyor. Sanayileşme ve köyden kente göçün armasıyla birlikte yok olmaya yüz tutmuş dokumacılık mesleği kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya. Kökeni 12. yy'la dayanan göçebe bir yaşama süren Yörüklerin kuşaktan kuşağa aktardıkları halı, kilim ve kıl çadırları günlük kullanımdan çok meraklısına hobi olarak hitap ediyor. Yün ve ipek iplerin ceviz kabuğu ve ağaç yapraklarından elde edilen kökboyası ile renklendirilerek dokuma tezgâhında özen ve titizlikle halı ve kilime dönüşüyor.

'DOKUMACILIK EMEK VE SABIR İŞİ'

Milas’ta 3 kuşaktan bu yana dede mesleği halıcılık yapan İhsan Yavuz Dokumacılık mesleğinin unutulmaya yüz tutmuş bir meslek olduğunu kaydederek sanayileşme ile birlikte el yapımı halı üreten atölyelerin kapandığını var olanlarının ise yeterli olmadığını belirtti. El yapımı halıyı elde etmenin zahmetli bir iş olduğunu ve birçok aşamadan geçtiğini ifade eden Yavuz “Yünler ayıklanıp kazanlarda kaynatıldıktan sonra ceviz kabuğu, soğan kabuğu ve ağaç yapraklarından elde edilen boyalar ile renklendiriliyor. Kadınlar tarafından ip haline getirilip dokuma tezgahların da ilmikleyerek halı, kilim ve yolluk şeklini alıyor" dedi.

'EL YAPIMI HALIYA REHABET AZALDI'

Isparta, Uşak, Denizli ve Manisa gibi Ege kentlerinde dokuma işçiliğinin bir zamanlar çok yoğun olduğunu ancak fabrikasyon üretimin gelişmesinden sonra el emeğinin artık değer görmediğini dile getiren Yavuz, "Dokumacılık sabır ve emek isteyen bir iş örneğin 4 m2’lik bir halıyı tek kişi 1.5 ayda dokuyor. Aynı halıyı fabrikada ki makine 1 saate dokuyor. Bu yüzden teknolojinin ilerlemesi ile birlikte el yapımı halıya olan rağbetin eskiye oranla azaldı. Dokumacılık mesleği unutulmaya yüz tutmuş bir meslek ne yazık ki” şeklinde konuştu.

'FABRİKASYONA KARŞI EL EMEĞİ İLE DİRENİŞ'

Dokumacılık mesleği günümüzde insanların ihtiyaçlarından çok hobilerine dayanarak kendini sürdürdüğünü söyleyen Hamdullah Yavuz ise, ürettikleri halıların büyük bir bölümünü Körfez ve Avrupa ülkelerine ihraç ettiklerini belirtti. Vatandaşların el yapımı halıları pahalı bulduğunu ifade eden Yavuz “4m2 fabrikasyon halı 150 lira ama 4m2 lik el yapımı bir halının fiyatı 1000- 1500 lira arasında değişiyor. Bu fiyat insanlara pahalı gelebilir. Ama bir aydan fazla sürede o halı tamamlanıyor. Aradaki fiyat farkından dolayı evine halı alacak insanlar makul fiyatı nedeniyle fabrikasyon halıyı tercih ediyor" diye belirtti.

'BABDAN OĞULA GEÇEN MESLEK SON DEMLERİNİ YAŞIYOR'

Geçmişte babadan oğula devam eden dokumacılık günümüzde son demlerini yaşadığını sözlerine ekleyen Yavuz, "Sanayileşme ve köyden kente göçün artmasıyla birlikte halı dokuyacak insan kalmamış durumda kültür bakanlığı ve belediyelerin zaman zaman açtıkları dokumacılık kursları olsa da katılan kursiyerler meslek edinmek için değil hobi amaçlı dokumacılığa dahil oluyorlar” diye konuştu.