MALATYA - İlerleyen teknoloji nedeniyle rağbetin düştüğü Malatya Bakırcılar Çarşısı’nda son dönemlerde belli bir hareketlilik yaşansa da ustalar, şimdi de aktaracakları usta ve çırakların olmamasından dolayı mesleğin kaybolma ile karşı karşıya olmasından dertli.

Geçmişi asırlar öncesine dayanan bakır ve kalaycılık, ilerleyen teknoloji ile üretilen fabrikasyon malzemeler nedeniyle yok olmakla karşı karşıya. Malatya’da çarşı merkezinde yaklaşık 80 yıl önce kurulan Malatya Bakırcılar Çarşısı, kurulduğu tarihlerde 370 dükkânı bünyesinde barındırırken, şimdiler de ise 20 kadar dükkân ayakta kalma mücadelesi veriyor. Önceleri kazan, tas, tava, tencere gibi araç ve gereçlere dönük yoğun taleplere yetişmekte zorlanan ustalar, günümüzde ise az sayıda araç ve gereç imalatı yaparken, daha çok hediyelik eşya yapımına yöneldi.

‘SON DÖNEMLERDE TALEP ARTTI’

Ancak son dönemlerde tekrar bakır tava, tencere ve kaplara yönelik taleplerde bir artışın olduğunu belirten ustalar, kendilerinden sonra bu sanatı yapacak kimsenin kalmamasından dertli. Henüz 10 yaşındayken bakır ve kalaycılık yapmaya başlayan 50 yaşındaki Orhan Aşit isimli usta, “Daha önce bakırcılar pazarında ustalar arasında kazan, kalay, tava yapma konusunda iş bölümü vardı. Bunlardan biri tava, biri kalay, biri stil yapıyordu. Gittikçe azaldı. Şimdi köylerde ki ustaları da toplasan Malatya’da toplam 30 usta kaldı” dedi.

Hemen hemen bitme noktasına gelen bakır talebinin son dönemde az da olsa arttığını vurgulayan Aşit, şöyle devam etti: “İnsanlar büyük bakır kazanlar yaptırıyor. Şimdi çoğu zaman yetiştiremiyoruz. Şimdiki bakırlar daha iyi, daha güzel ve daha sağlam. Eskiden krom ve alüminyum yoktu. Bütün mutfak araçları bakırdı. Sağlık açısından en güzeli bakırdır. Düğün çeyizleri için de bakıra talep var biraz.”

‘DEVAM ETTİRECEK NESİL YOK’

“Eskiden bir yerden bir kap geldiğinde traktörle çuvallarla geliyordu. O zaman günde 20 müşterimiz geliyorsa şimdi 2-3 müşteri geliyor” sözleriyle gelinen aşamayı anlatan Aşit, “Şimdi talep artmış olsa da bizden sonra bu işi yapmaya gönüllü ustalar ve çıraklar yok. Kimse gelip öğrenmek istemiyor. Keşke bir tane genç nesil gelseydi de öğretseydik. Her dükkânda bir tane genç nesil olsaydı hem canlanır hem de istediğini kazanır. Böyle giderse bu meslek kaybolur. Buradaki ustaların en genç olanı benim ve ben de 50 yaşındayım. Benim yaşımda 5-6 arkadaş var. Böyle giderse bizde bırakacağız. Eskiden 150 kalaycı vardı. Şimdi 5-6 kişi kalmışız merkezde. Yeni nesil gelmediği zaman bu meslek biter” şeklinde konuştu.

Son dönemlerde özellikle düğün çeyizi için bakıra talebin arttığını ve çarşıda kalan ustalar olarak yetiştiremediklerini vurgulayan Ramazan Demirhan ise, “İnsanlar bakıra geçiş yapmaya başladı. Fakat usta bulamıyorlar. 1977’den beri bizden başka usta yok buralarda. Bizden sonra gelen yok” diye belirtti.