Tarihi Havra Sokağı son 40 yılın en kötü krizini yaşıyor

2017-05-08 09:02:21

İZMİR - 17. yüzyıldan bu yana İzmir'in ticaret merkezi olan tarihi Havra Sokağı, son 40 yılın en derin ekonomik kriziyle karşı karşıya. Krizin psikolojilerini bozduğunu belirten esnaf, "Tarihi çarşıda son 40 yılın en kötü krizi yaşanıyor. Şu an ekonomik krize karşı direniyoruz" dedi. 

İzmir'in ticaret merkezi tarihi Havra Sokak, son 40 yılın en büyük ekonomik krizi ile karşı karşıya. Yahudilerin 1605 yılında kurduğu ve yüzyıllarca Rumlarla birlikte yaşadıkları tarihi sokak, 1922 yılında yaşanan İzmir Büyük Yangını'ndan sonra bu defa ekonomik krizin eşiğinde. Türkiye’de yeniden başlanan savaş ve şiddet girdabı ile birlikte dövizdeki yükseliş Havra’da ticareti bitirme noktasına getirdi. Havra’da krize yenik düşen on binlerce esnafın yüzde 10’luk kesimi son 2 yılda kepenk kapatırken, ayakta kalmaya çalışan esnaf ise çareyi işçi çıkarmada buldu. Geçtiğimiz yıllarda “İğne atsan yere düşmez” diye tanımlanan tarihi sokakta in cin top oynar vaziyette. 
 
‘PSİKOLOJİMİZ BOZULDU’

Sokağın 21 yıllık esnafı Şehmuz Yılmaz, işlerinin geçen seneye oranla yüzde 50 oranında düştüğünü dile getirdi. Yaşanılan ekonomik krizin üzerine bir de büyük firmaların fırsattan istifade ederek fiyatları artırıp küçük esnafın kar marjını düşürdüğünü kaydeden Yılmaz, “İşimiz olmadığından kaynaklı psikolojimiz bozulmuş durumda. Ekonomik açıdan geçim sıkıntısı yaşıyoruz. 4 çocuğum var. Oğlum üniversite okuyor. Artık zorlanıyorum. Çocuğumu hafta sonları çalıştırıp kendi masraflarını çıkartmasını istiyorum. Mecburuz bu ekonomik krizde yoksa çocuklarımız okuyamaz” dedi.

'BİR FIRSATÇILIK YARATILMIŞ DURUMDA'

Havra’nın 12 yıllık esnafı Hıdır Gölcü de, fiyatların çok yüksek olmasından kaynaklı işlerin gün geçtikçe daha da kötüye gittiğini vurguladı. Domatesin Türkiye’de yetiştirildiği halde fiyatların çok yüksek olduğunu dile getiren Gölcü, “Bir fırsatçılık yaratılmış durumda. 6-7 TL karşılığında domates satılıyor. Vatandaş fiyatlara tepki gösteriyor. Asgari ücret alan bir insan 2 kilogram domates alsa zorlanır. Vatandaş alamadığından bizim işlerimiz etkileniyor. Fiyatlar düşük olsa vatandaşta alır bizimde işlerimiz olur” şeklinde konuştu. 

Yetkililerin fiyatların düşürülmesi için harekete geçmesi gerektiğini vurgulayan Gölcü, yurt dışı ile ilişkilerin düzeltilmesi gerektiğini söyledi.

‘SON 40 YILIN EN KÖTÜ KRİZİ’

Tarihi çarşının 40 yıllık esnaflarında Ahmet Karadeniz ise, yaşanan ekonomik krizin bu sokaklarda artık anlatılamayacak boyuta geldiğini dile getirdi. Karadeniz, “Eskiden torba ile para kazanırdık. Şimdi yevmiye bile çıkmaz oldu. Önceden gelir çoktu gider azdı. Şuan ise gider çok gelir hiç yok. Tarihi çarşıda son 40 yılın en kötü krizi yaşanıyor. Elemanların ücretlerine de yansıdı bu kriz. Kışın 150 TL günlükle çalışan elemanlara şuan 75 TL gibi bir ücret veriliyor. Bu da onların ailesini geçindirmeye yetmiyor” diyerek yaşanan krize tepki gösterdi.

'EKONOMİK KRİZE DİRENİYORUZ'

Havra'nın 53 yıllık esnafı Eda Sakarya, satışlar olmadığından kaynaklı yaşamın tadı tuzunun kalmadığını belirtti. Türkiye’de yaşanan ekonomik krizden kaynaklı insanlarda para olmadığının altını çizen Sakarya, “1 TL’ye sattığımız ürüne ‘50 kuruş olmaz mı?’ diye soruyorlar. Müşterilerimiz ‘Para olsa da keşke alsak’ diyerek tezgahlardan ayrılıyor” diye konuştu. Krizden kaynaklı karabiber, karanfil ve fıstığın alış fiyatının tavan yaptığını vurgulayan Sakarya, esnaf olarak alım güçlerinin artık olmadığını, aldıkları ürünü ise artık satamadıklarını söyledi. Sakarya, şuan ekonomik krize karşı direndiklerini belirtti.

‘BORÇLARIMIZI ÖDEYEMİYORUZ’

Çocukluğundan bu yana hayatının bir parçası olan tarihi Havra’da şuan ekonomik krize yenik düşmesinin kendini üzdüğünü buruk bir ses tonuyla aktaran Hakkı Altıntaş da şunları aktardı: “Geçmiş yıllarda iğne atsan yere düşmezdi müşteriden kaynaklı. Şuan ise çok az kişi var onlarda yol olarak kullanıyor bu sokakları.” Eşi Sadet Altıntaş ise, “Şimdi kurutulmuş ürünleri satmaya çalışıyoruz para kazanmak için. Eşim dışarıya siparişe gitmezdi. Günde 100 TL karşılığında sipariş istendiğinde dahi götürmezdik. Şimdi dışarıya sipariş götürmeye çalışıyoruz. Yaklaşık 5 bin lira vergi borcumuz var. Borçlarımızı ödemeye yetişemiyoruz” dedi. 

‘TURİSTTEN GEÇİLMEZDİ’

Geçtiğimiz yıllarda turistlerin Havra’ya akın ettiğini, Salı ve Cuma günleri turistlerden dolayı yolda yürüyemediklerini kaydeden Altıntaş, Türkiye’de patlatılan bombalar ve yaşanılan darbeden kaynaklı artık turistlerin gelmediğini ve ekonomik krizin daha da derinleştiğini vurguladı. Ticari sarı taksilerin geçtiğimiz yıllarda sürekli Havra’ya turist taşıdığını aktaran Altıntaş, turist gelmediğinden kaynaklı şuan taksicilerin de iflasın eşiğine geldiğini söyledi.

Son olarak Altıntaş, Türkiye’de kalıcı bir huzurun sağlaması durumda turistlerin tekrardan gelmeye başlayacağını ifade etti.