KOCAELİ - Geçen yıllara oranla işlerinde yüzde 50'ye yakın bir düşüş olduğunu dile getiren Kocaeli esnafı, işlerindeki durgunluktan yakındı. Esnaf Kerim Baştürk, "Bırakın uzun vadeli hesap yapmayı bir hafta sonrasını bile göremiyoruz" dedi.

Döviz kurundaki inişli-çıkışlı rakamlardan dolayı eski iş hacimlerini kaybeden ve referandum sürecinin getirdiği ekonomideki belirsizlik nedeniyle önlerini göremeyen Kocaeli'deki Belsa Alışveriş Merkezi esnafı ayakta kalma mücadelesi veriyor.

'ESNAF BİTTİ'

Bu esnaflardan olan ve elektronik cihaz satan Deniz Denktaş, işlerinin durgunluğundan yakınan esnaflardan. Denktaş, "İşlerimiz belli olmuyor. Doların yükselmesi de işlerimizi oldukça etkiledi. Son birkaç aydır durumlar bu şekilde. Şimdiki durum Dolar'daki hareketlilikten kaynaklanıyor. Çünkü bütün işlerimiz Dolar üstüne. Dolar yükseldiği zaman işlerimiz otomatik olarak kötü oluyor" dedi.

Özellikle son birkaç haftadır işlerinin kötüleştiğini aktaran Denktaş, yurttaşların da fiyatları yüksek bulduğunu belirtti. Denktaş, geleceğe dönük umutlu olmadığını," Temennimiz işlerin düzelmesinden yana ama böyle giderse düzeleceğini sanmıyorum. Çünkü piyasa çok kötü. Esnaf bitti. Çoğu esnaf dükkanını kapatmakla yüz yüze. Ayakta kalmaya çalışıyoruz" sözleriyle dile getirdi.

'MART AYI DERT AYI OLACAK'

Giyim dükkanı sahibi Hüseyin Beyaztaş da iş hacminin döviz kurundaki dalgalanmalar sebebiyle küçüldüğünü dile getirdi. Beyaztaş, "İşlerimiz Dolar ve Euro'daki yükselişle beraber bayağı düşüş yaşadı. Çok kötü işlerimiz. Eskiden bir kazağı 20-25 liraya alırken Dolar'daki yükselişten sonra parça başına 5 liraya yakın bir zam oldu. Maliyetteki artış dolayısıyla fiyatlara yansıyor dolayısıyla müşteriye yansıyor. Bu zincirleme durumda da direk olarak işin kötü olmasına sebep oluyor" değerlendirmesinde bulundu.

Dövizdeki yükselişten önce de sıkıntılarının olduğunu bununla birlikte dövizdeki artışın işlerini iyice kötüleştirdiğini dile getiren Beyaztaş, özellikle Şubat ayını çok kötü atlattığını söyledi. Beyaztaş, "Önümüzde Mart ayı var ki bu da tam dert ayı olacak sonrasında da referandum var. Bu yüzden insanlar para harcamak istemeyecek, çekimser kalacaktır" dedi.

Referandum sonrası duruma göre plan yapacaklarını söyleyen Beyaztaş, ayakta kalmak için ürün almayacaklarını, borç altına girmeyeceklerini vurguladı.

'HER GEÇEN YIL BİR ÖNCEKİ YILI ARATIYOR'

Elektronik mağazası işleten Enes Selman da işlerini zor döndürdüklerini, faturalarını, çalışan ödemelerini bir hafta on gün gecikmeli olarak ödeyebildiklerini söyledi. Son 6 aydır durumlarının bu şekilde olduğunu anlatan Selman, darbe girişimi sonrası işlerinin iyice durgunlaştığını belirtti.

Selman, "Şuan en yoğun olan zamanımızı yaşıyoruz. Çünkü kış mevsimindeyiz ama tatil mevsimi sayılan yaz mevsimini arar durumdayız. Biz yine ayakta kalabiliyoruz ancak; diğer esnaf arkadaşlarımızın daha zor durumda olduğunu biliyoruz. Her geçen yıl bir önceki yılı aratıyor. Umarım gelecek yıl bu yılı aramayız" dedi.

TEŞVİK ÇAĞRISI

Esnafın sorunlarının çözümü için devlet teşviklerine işaret eden Selman, "Benim şu anda 12 tane çalışanım var ama ben şuan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı'na (KOSGEB) gitsem herhangi bir teşvik alamam. İşimi gücümü bırakıp 2-3 hafta bu teşvikle uğraşmam lazım ki onun da verilip verilmeyeceği meçhul. Devletin esnafa ve tüccarlara daha fazla ve daha kolay teşvikte bulunması gerekiyor" dedi.

'BİR HAFTA SONRASINI BİLE GÖREMİYORUZ'

Beyaz eşya satan Kerim Baştürk de "Satışlarımız arttı. Ama bunun sebebi de Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimin olmasıdır. Dövizdeki artışla beraber beyaz eşyada maliyet dolayısıyla fiyat artışı yaşandı. Bırakın uzun vadeli hesap yapmayı bir hafta sonrasını bile göremiyoruz" dedi.

'İNSANLAR ÖNÜNÜ GÖREMİYOR'

Terzilik yapan Fikret Kurtul da piyasada canlılık olmadığı için bundan dolaylı olarak etkilendiklerini söyledi. Kurtul, "Piyasada herhangi bir canlılık olmadığı için işlerimiz oldukça durgun. İnsanlar üstümüzdeki mağazalardan alışveriş yapacak ki gelip burada tadilat yapacaklar ama alışveriş yapan insan sayısı oldukça düştü" dedi.

Dövizin yükselmesinin her şeyi etkilediğini anlatan Kurtul, "Günlük 80 ya da 90 Lira ile dükkanı kapatıyoruz. Bir önceki gün de 40 Lira ile kapatmıştık" şeklinde konuştu. Yıldan yıla iş hacimlerinde düşüş olduğunu dile getiren Kurtul, son olarak şunları söyledi: "Geçen yıllara oranla işlerimizde yüzde 50'ye yakın bir düşüş var. Geçen senelerde yılbaşında 5 milyar kazanıyorsak bu dönem 2 milyar ya da 1 buçuk milyar kazanıyoruz. Ayrıca bir dükkan açmaya karar verdik, ürün alacaktık ürün vermediler bize. Çünkü Dolara zam gelecek ve elindeki malı daha yüksek fiyattan satacaktı. Ürünlerini saklıyorlar. İnsanlar önünü göremiyor."