İSTANBUL - Adalet Bakanlığı’nın yeni “avukatların savunma görevinden yasaklanması” talimatı, daha önce Öcalan’ın avukatlarına uygulandı. 2005'ten itibaren Öcalan’ın avukatlarına peş peşe yasaklar getirildi. Avukatların 678 görüşme başvurusu çeşitli gerekçelerle reddedildi.

Adalet Bakanlığı’nın, “örgüt suçları, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene karşı suçlar ve terör suçlarından şüpheli sanık ve hükümlü olanların müdafilik veya vekillik görevi üstlenen avukatların görevden yasaklanması” için ağır ceza başsavcılıklarına talimat vermesiyle savunma makamına müdahale gündeme geldi.

Ceza Muhakemesi Yasası’nın (CMY) “müdafilik veya vekillik görevini üstlenmekten yasaklama” ile ilgili maddelerinin anımsatıldığı talimatta, “Kamuoyu tarafından hassasiyetle takip edilen terör ve çıkar amaçlı suç örgütleri ya da infial uyandıran bazı suçlara ilişkin soruşturmalar nedeniyle tutuklamalar kapsamında, müdafiler aracılığı ile örgütsel haberleşme, talimat alma ve verme, delillerin karartılması gibi güvenlik zaafiyeti oluşturacak eylemlerin önlenmesi, örgütten ayrılmaların kolaylaştırılması ve soruşturma ya da davaların selameti bakımından, ilgili makamlar tarafından önleyici tedbirlerin alınması büyük önem arz etmektedir” denildi.

Adalet Bakanlığı, bu suçlardan hakkında soruşturma ve kovuşturma olan avukatların 2 yıla kadar görevlerinden yasaklanabileceği talimatını verdi.

İLK İMRALI’DA UYGULANDI

Bakanlığın bu talimatı yeni olsa da uygulama eski. Hukuk örgütlerinin, baroların sessiz kaldığı İmralı, kararın ilk uygulandığı yer. İmralı’da avukatların PKK Lideri Abdullah Öcalan ile görüşmelerinin yasaklandığı ilk karar, İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesinin tarafından 7 Haziran 2005 tarihinde verildi. Öcalan’ın avukatlarından Aysel Tuğluk, Doğan Erbaş, Hatice Korkut, Mahmut Şakar ve Aydın Oruç için müvekkilleri Abdullah Öcalan’ın avukatlık-müdafilik görevini yapmaktan bir yıl süreyle yasaklandı.

YASAK SÜREKLİ UZATILDI

Bu sürenin dolduğu tarih olan 7 Temmuz 2006’da İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından Aysel Tuğluk ve Doğan Erbaş hakkındaki yasağın 6 ay süreyle uzatılmasına karar verildi. İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi de değişik tarihlerde avukatlar Hatice Korkut, Mahmut Şakar ve Aydın Oruç hakkındaki yasağın 6 ay uzatılmasına karar verdi. İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 27 Aralık 2007 tarihli kararlarla başvurucu avukatlar hakkındaki yasaklama kararının bir kez daha 6 ay süreyle uzatılmasına karar verildi.

Bu süreçte yasaklama kararlarına konu yapılan davaların sayısı sürekli artmış, açılan her bir davada yargılanan avukatlar için yeniden yasaklama kararları verildi. Bu uygulamalar sonucu birçok avukat uzun süre görevlerini yapmaktan alıkonuldu.

UYGULAMALAR ‘TEMELSİZ’

Başvuruculara yönelik uygulamaların gerçekleştiği davaların bir bölümü, İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen 2004/36 esas sayılı dava dosyasında birleştirilip, yargılamalar bu dosya üzerinden yapıldı. Mahkeme, 9 Ekim 2012 tarihinde, başvurucular ile bu dosyada yargılanan diğer avukatlar hakkında açılan davanın ortadan kaldırılmasına ilişkin karar oluşturdu. Böylece bu dava gerekçe gösterilerek gerçekleştirilen uygulamalar temelsiz kaldı.

ÖNCE KARAR SONRA YASA

7 Haziran 2005’te uygulamaya konulan bu karara tam bir yıl sonra 1 Haziran 2006’da yasal kılıf bulundu! Bu tarihte yürürlüğü giren 5271 sayılı CMK’nin 151/3. maddesine göre, “TCK’nın 220 ve 314. maddesinde sayılan suçlar ile terör suçlarından tutuklu ve hükümlü olanların müdafilik veya vekillik görevini üstlenen avukat hakkında bu fıkrada sayılan sular nedeniyle kovuşturma açılması halinde tutuklu ve hükümlünün müdafilik veya vekilliğini üstlenmekten yasaklanabileceği” hükmü getirildi.

Bu maddenin yürürlüğü girmesiyle Öcalan’ın onlarca avukatına 6 ay ve 1 yıl süreyle görüşme yasağı getirildi.

AVUKATLAR İMRALI’YA GİDEMİYOR

Öcalan, 27 Temmuz 2011 tarihinden bu yana da avukatlarıyla görüştürülmüyor. Bugüne kadar avukatların Öcalan’la görüşmek için yaptığı 678 başvuru, “hava muhalefeti”, “koster bozuk”, “koster onarımda” ve “OHAL” gerekçesiyle reddediliyor.

Öte yandan 22 Kasım 2011 tarihinde Öcalan’ın avukatlarına yönelik düzenlenen operasyon sonucu yaklaşık 50 avukat gözaltına alındı, 36’sı tutuklandı. Tüm avukatların daha sonra tahliye olduğu davanın yargılaması ise sürüyor.