HABER MERKEZİ - 15’inci Feminist Gece Yürüyüşü için bir araya gelen on binlerce kadın, başta İstanbul olmak üzere birçok merkezde eylem düzenledi.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü, Ankara, İstanbul ve İzmir başta olmak üzere her yerde düzenlenen etkinliklerle kutlanıyor. İstanbul’da 15. Feminist Gece Yürüyüşü, Beyoğlu'ndaki Fransız Kültür Merkezi'nin önünden, saat 19.30'da başladı. Kadınlar 15. Feminist Gece Yürüyüşü için İstiklal Caddesi'nde buluştu. Yürüyüşe saatler kala kadınlar ellerinde pankartlar, dövizler ve davullar, dillerinde sloganlar ile her sokaktan İstiklal Caddesi’ne çıktı. Polisin yoğun bir şekilde caddeye konuşlandırılmasına aldırış etmeyen kadınlar, meşaleler yakarak toplanmaya başladı. “Hayatlarımıza müdahale etmeye hayır” ve “Feminist mücadelemizin geri dönüşü yok” pankartları arkasında toplanan kadınlar, polis bariyerlerini aştı. Kadınların hep birlikte haykırdığı "Kadın, yaşam, özgürlük", "Jin, jiyan, azadî", "Dünya yerinden oynar kadınlar özgür olsa" sloganları İstiklal Caddesi’nde yankılandı.
KUKLA KADIN
Toplanma alanında on binleri bulan her renkten kadın, halay çekip, horon tepti, dans etti. Kadınların toplandığı alanda hazırlanan tiyatro oyunu sergilendi. Oyunda toplumda kadına yüklenen role dikkat çekilirken, kadının maruz kaldığı baskılar bir kez daha hatırlatıldı. Oyunda elleri bağlı kadın, en sonda bağlandığı ipleri kopararak, özgürlüğe kavuşuyor. Oyun, kadınlar tarafından beğenisini alkış ve sloganlarla aldı.
İSTİKLAL KADINLARA DAR GELDİ
Sloganlar, zılgıtlar ve kahkahalar eşliğinde başlayan yürüyüş her renkten kadını da içinde barındırdı. İstiklal Caddesi'nin mor renge büründüğü yürüyüşe beyaz tülbentleri ile katılan Kürt kadınları da bir kez daha “Hayır”ı haykırdı. Yürüyüş boyuncu her türlü renkli eyleme sahne olan İstiklal Caddesi'nde kadınlar kimi zaman meşaleler yaktı, kimi zaman durup halay çekti. Yürüyüş devam ettikçe, kadınların katılımı ile kitle neredeyse yüz bini aştı.
Çok sayıda polisin konuşlandırıldığı İstiklal Caddesi’nde devam eden yol çalışması da kadınların yürüyüşü sırasında izdihama yol açtı. Çalışmanın bu güne denk getirilmesine tepki gösteren kadınlar, yürüyüş boyunca demir barikatları yumruklayarak gürültü çıkardı.
ŞENGAL KADINLARINA SELAM
Yürüyüş buyunca 7’den 70'e her yaştan kadın tek tek taleplerini haykırdı. "Bijî berxwedana Şengalê" dövizini taşıyan kadınlar, yürüyüşte Şengalli kadınlara da selam yolladı.
Kadınlar, tutuklu seçilmişlerin ve yaşamını yitiren kadınların posterlerini taşıyarak, sık sık “Hepimiz Figen Yüksekdağ’ız” sloganları attı.
Yine kadınlar ellerinde ışıklandırılmış “Birlikte güçlü” pankartı açması dikkat çekti.
Süpürgeleri ile yürüyüşe katılan bir grup kadın ise yürüyüşü bölmek isteyen otomobil sahibi erkek sürücülere tepki göstererek, araçların üzerine basıp geçti.
Yürüyüş Tünel Meydanı’nda yapılan açıklama ile son buldu. Tüm kadınların alanı doldurması ile başlayan açıklama, Kürtçe ve Türkçe yapıldı. Türkçe açıklamayı Dilşah Eşli, Kürtçe'sini ise Xunav Altun okundu.
Eşli, "Bugün, biz kadınlar, 8 Mart’ta, Uluslararası Kadın Grevi’nde, yükselen uluslararası kadın düşmanlığına, yabancı düşmanlığına, homofobiye ve ırkçılığa hayır demek için köylerimizin, kasabalarımızın ve şehirlerimizin kamusal alanlarında bir araya geliyoruz" dedi.
Yüzyıllardır ve özellikle son aylarda, artan şiddet eylemleri karşısında güçlü biçimde "HAYIR" demek için seslerini yukselttiklerini ifade eden Eşli, "Ama yine de hükümetlerimizin ve yandaşlarının ısrarlı hakaretleri ve aşağılamalarıyla karşı karşıya kalıyoruz. Bugün, 8 Mart 2017, şimdi ilan etme zamanı; artık yeter, artık buraya kadar" dedi.
Eşli sözlerini su şekilde sürdürdü: "Bugün hepimiz greve gidemiyor olsak bile, hepimiz protesto etmek için özgürce sokaklarda yürüyemiyor olsak bile, hatta hepimiz sokaklarda herhangi bir adamın gözetimi altında olmadan yürüyemiyor olsak bile, sevgili kız kardeşler, korkmayın, sizleri unutmadık; protesto seslerimiz sizin adınıza da yükseliyor."
Yeryüzünün bütün enlem ve boylamlarında kadınlar için insan hakları ve tercihleri hakkında özgürce karar alma haklarının güvenceye alınmasını talep eden Eşli, "Bizleri ezenlerin, çürümüş yasal sistemler tarafından korunması ve yine bizi kurban etmeleri yerine, yargılanmalarını ve cezalandırılmalarını talep ediyoruz" dedi.
Eşli, "Biz kadınlar, artık, iktidar sahiplerinin bizlere dayattığı kısıtlamalara tahammül etmeyeceğiz. İnsanlık tarihinde daha önce görülmemiş ölçüde birleşen, bu gezegende yaşayan nüfusun yarısından fazlasını oluşturan ve hepimizin ortak iyiliğine odaklanan biz kadınlar, taleplerimiz yerine getirilene kadar durmaksızın savaşacağız. İktidardakiler hak çağrılarımıza kulak tıkadılar, bu yüzden şimdi bizden korksunlar. Çünkü güç biziz. Bizler yenilmeziz, bizler her yerdeyiz, yerkürenin her bir köşesinde ve her bir vahasındayız. Çünkü en büyük silah olan, dayanışma, silahına sahibiz."
İZMİR’DEKİ FEMİNİST GECE YÜRÜYÜŞÜ İLE SOKAKLARA RENK GELDİ
İzmir 8 Mart Platformu, 8 Mart etkinlikleri kapsamında Kıbrıs Şehitleri Caddesi ÖSYM binası önünde bir araya gelerek Türkan Saylan Kültür Merkezi önüne kadar Feminist Gece Yürüyüşü gerçekleştirdi. Yürüyüş öncesi kadınların etrafını saran polisler önce yürüyüşe engel olmak istedi. Binlerce kadının katıldığı yürüyüş büyük bir coşkuyla başladı. "Karanlığa inat yaşam hakkımız özgürlüğümüz bedenimiz ve emeğimiz için direniyoruz" pankartı açılarak "Yaşamım bedenim benimdir, senin mi sandın" dövizleri taşındı.
Yürüyüşte kadınların mor renkli cadı şapkaları takarak ellerine süpürge almaları renkli görüntülere sahne oldu. Rojava’da yaşamını yitiren Kader Ortakaya, Eylem Ataş ve HDP Eşbaşkanı Figen Yüksekdağ'ın fotoğrafları taşındı.
‘AKP KADINLARA EVİN YOLUNU GÖSTERDİ’
Yürüyüşün ardından açıklama yapan 8 Mart Platform Sözcüsü Zühre Adıbelli, kadınların dünyanın her yerinde gericiliğe, emperyalizme, yoksulluğa, şiddete meydan okuyarak alanlara çıktıklarının belirtti. Kadınların eşit yurttaş olarak görülmediğini dile getiren Adıbelli, “Kadınların kreş hakkını elinden alan, aslında sosyal devletin görevi olması gereken çocuk, yaşlı ve hasta bakımı gibi işleri kadının omuzlarına yıkan bu anlayış; aynı zamanda kadınları ev içinde güvenceden yoksun çalıştırıyor. AKP iktidarı, kendi dönemi boyunca kadınları çalışma hayatına katma yönündeki politikalar yerine, bize istikamet olarak evin yolunu gösterdi. Bunu asla kabul etmiyoruz” diye konuştu.
‘TEK ADAM REJİMİ KADINLAR İÇİN ORTAÇAĞ ANLAMINA GELİYOR’
Nisan ayında yapılacak referanduma dikkat çeken Adıbelli, “Oy kullanacak her kesimden kadına buradan sesleniyoruz. Parlamenter sistemin ve hukukun tarafsızlığının ortadan kaldırıldığı, halkın egemenliğini hiçe sayan, hesap sorulamayan tek adam rejimi, biz kadınlar için ortaçağ anlamına geliyor. Biz kadınları birleştiren neyse, Hayır’ımızı o büyütecektir. Kadın erkek eşit olamaz diyenlere, boşanmayı engellemeye, tecavüzleri aklamaya çalışanlara, kadın milletvekillerini mecliste darp edenlere, çocukları istismarcılara teslim edip utanmadan alkışlayanlara ‘Hayır’ diyoruz” şeklinde konuştu.
Okunan metinin ardından kadınlar davul zurna eşliğinde şarkılar söyleyerek halaylar çektikten sonra eyleme son verdi.
BURSA
Bursa Kadın Platformu, “Haklarımız ve hayatlarımız için hayır“ şiarı ile 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü alanlara çıkarak kutladı. Bursa Setbaşı Köprüsü'nde bir araya gelen kadınlar, “Dünyanın yarısıyız, birlikte güçlüyüz. Haklarımız ve hayatlarımız için hayır“ ve “Kadın işçiler için yastayız” pankartı açan kadınlar, “Yaşasın kadın dayanışması” , “Şer şere çi jin e çi merê” dövizlerini taşıyarak Heykel Meydan'ında basın açıklaması gerçekleştirdi. “Jin jiyan azadî” , Bizler Leyla'yız, Fidan'ız, Sakine'yiz”, sloganı atan kadınlar, gerçekleştirdikleri yürüyüşü İnegöl'de yaşanan trafik kazasın da hayatını kaybeden işçi kadınlara adadı. Yürüyüş, yapılan basın açıklaması ile son buldu.
ESKİŞEHİR
8 Mart Dünya Kadınlar Günü, Eskişehir'de de yoğun katılım ve coşkuyla geçti. Espark AVM önünde buluşan yüzlerce kadın Adalar bölgesine kadar yürüyüş gerçekleştirdi. Rojava’da DAİŞ’e karşı savaşırken yaşamını yitiren Eylem Ataş ve diğer kadınlar atılan sloganlarda anıldı. Kadın cinayetine dikkat çeken dövizler açıldı. Yürüyüşün ardından kadınlar Adalar bölgesinde saatlerce halay çekti.
Burada açıklama yapan kadınlar konuşan Eskişehir Demokratik Kadın Platformu üyesi Sibel Geriş, şunları söyledi: "Yasaklara baskılara karşı ‘Hayır’ dedik, sokaklarda olduk. Grevlerde, direnişlerde, eylemlerde baskılara karşı ‘hayır’ dedik en ön saflarda yer aldık. Bütün şiddetiyle devam eden kadın bedeni üzerinden saldırılarını sürdüren savaşın şiddetine karşı çıkıyor ve ’hayır’ diyoruz."
Açıklamanın ardından Bursa'dan Ankara'ya yola çıkan ancak geçirdikleri trafik kazasında yaşamını yitiren Türk Metal İş üyesi 7 kadın da anıldı.
AYDIN
Aydın’da 8 Mart Dünya Kadınlar gününde Aydın Emekçi Kadınlar Platformu öncülüğünde Kenet Meydanı’nda yapmak istedi basın açıklamasına Valilik OHAL’i gerekçe göstererek izin vermedi. Bunun üzerine İnsan Hakları Derneği (İHD) Aydın Şube binasında yapılan basın toplantısı ile Valilik yasağını kınadı. Açıklamayı yapan Emekçi Kadınlar Platformu üyesi Jale Duygu, "Eşitlik ve özgürlük mücadelemizi her yerde sürdüreceğiz. Tacizcileri, tecavüzcüleri ve kadın katillerini kollayanlara, çocuk istismarını yasalaştırmaya çalışanlara, 'Boşanırsan öldürürüm' diyen erkek, akla, kadını affetmeye zorlayan devletin en küçük birimi olan aileye, kadını eş, çocuk, ev üçgeninde boğmaya çalışan devlete ve emeğimizi sömüren sermayeye teslim olmayacağız" dedi.
‘BAŞKANLIK İÇİN EVET OYU İSTEYENLERE CEVABIMIZ HAYIR OLACAK’
Aydın’ın Köşk ilçesinde ise 8 Mart Dünya Kadınlar gününü dolayısı ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) Köşk ilçe binasında etkinlik yapıldı. Etkinliğe çok sayıda kişi katılırken, kadın özgürlük mücadelesinde yaşamını yitiren kadınlar anısına saygı duruşunun ardından Konuşan HDP üyesi İncegül Su, "Gerici erk zihniyeti kadını kabul etmediğini bu gün valiliğin almış olduğu karar ile görüyoruz. Kadınlar gününün kutlanmasına bile izin vermeyenler başkanlık seçimi için evet oyu topluyorlar. Biz onlara buradan oyumuzun renginin hayır olduğunu belirtiyoruz" dedi.
BALIKESİR
Balıkesir'in Edremit ilçesinde bulunan Cumhuriyet Meydanında bir araya gelen kadınlar 8 Mart Dünya Kadınlar Gününü kutladı. Edremit 8 Mart Kadın Platformu öncülüğünde bir araya gelen kadınlar "Kadın Yaşam Özgürlük, Jin Jiyan Azadi" pankartı açtı.
Grup adına açıklamayı yapan Platform üyesi Fikriye Yadırgı trafik kazasında yaşamını yitiren Türk metal Sendikasına üye 7 kadını andı. İlan edilen OHAL ile beraber yayınlanan KHK'ler ile başta kadınlar olmak üzere birçok yurttaşın haksızlığa uğradığını söyleyen Yadırgı, "Bu nedenle yüzlerce yıla damgasını vuran kadın önderlerimiz ve örgütlerimizden aldığımız güç ile kararlılıkla yolumuza devam ediyoruz. Bugün isyan çığlığını daha fazla yaymaya, direnişi yükseltmeye her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuyoruz" diye konuştu.
8 Mart'ın emek, beden ve kimlik sömürüsüne 'Hayır' demek olduğunu söyleyen Yadırgı, "8 Mart savaşa ve ırkçılığa karşı 'Hayır' demektir. 8 Mart kapitalizme ve kadın sömürüsüne 'Hayır' demektir. 8 Mart kadın cinayetlerine, çocuk istismarına 'Hayır' demektir. 8 Mart tekçi rejime, faşizme ve diktatörlüğe 'Hayır' diyen kadınların direniş sembolüdür" şeklinde konuştu.
MERSİN
Mersin Kadın Platformu da, Feminist Gece Yürüyüşü için Forum AVM önünde bir araya geldi. Kadınların toplanması ile birlikte alanı ablukaya alan yüzlerce polis, yürüyüşün valilik kararı ile yasaklandığını tebliğ etti. Ancak yasağa rağmen yürüyüşte kararlı olan kadınlar, saatlerce alanı terk etmedi.
ENGELLERİ AŞA AŞA YÜRÜDÜLER
Bu sırada alana gelmek isteyen kadınlar ise Barış Meydanı'na yönlendirilmeye çalışıldı. Kadınlar, alandaki kadınlarla buluşmakta kararlı olunca bu kez kadınların etrafını kuşatan polis yürüyüşe izin vermeyeceklerini ve dağılmalarını anons etti. Yürümekte kararlı olan kadınlarla polis arasında uzun süre arbede yaşanırken, yer yer kadınları iten polis gözaltı yapmaya çalıştı.
İlerleyen saatlerde kadınların kararlı duruşu karşısında polis geri adım atmak zorunda kaldı. Polis engelini aşan kadınlar, alkış ve sloganlar eşliğinde yürüyüşe geçti. Bir süre yürüyen kadınların önü bu kez Gazi Mustafa Kemal Bulvarı üzerinde kesildi. Burada yaşanan arbede sırasında polis bazı kadınlara hakarette bulundu.
Kadınlar, polisin tavrını sloganlarla protesto ederken, tepkiler karşısında polis bir kez daha geri adım atmak zorunda kaldı.
Polisin çekilmesi ile birlikte kadınlar tekrar yürüyüşe geçti. “Kadın, yaşam özgürlük”, “Jin jiyan azadi” ve “Dünya yerinden oynar kadınlar özgür olsa” sloganları eşliğinde Barış Meydanı'na ulaşan kadınlar, çekilen halay ve sloganlarla etkinliği sonlandırdı.