DİYARBAKIR - Yasaklı bir dilin tiyatrosundan 5. Amed Tiyatro Festivali’ne uzanan süreci değerlendiren MKM oyuncusu Rugeş Kırıcı, “Bodrum katlarda yasaklı bir dille tiyatro yapmanın tarihini yazdık” dedi. Amed Şehir Tiyatrosu oyuncularından Yavuz Akkuzu ise, “Bize kilit vuramazlar. Tutuklansak zindanlarda oynarız” değerlendirmesinde bulundu.

Amed Şehir Tiyatrosu’nun öncülüğünde “Seyirci kalma, unutursam hatırlat” sloganıyla 11 Mayıs’ta başlayan ve 21 Mayıs’a kadar devam edecek olan 5. Amed Tiyatro Festivali yoğun ilgi ile devam ediyor. Kürt kültür ve sanatının yasaklandığı bir dönemde düzenlenen festivalde, bütün yasaklama ve imkansızlıklara rağmens 1990’lı yıllardan bugüne Kürt kentlerinde yaşananlar ile birlikte siyasal mücadele tarihi sahnelere yansıtılıyor.

‘BU BİR DİRENİŞ BİÇİMİDİR’

Mezopotamya Kültür Merkezi Tiyatro Grubu'ndan Rugeş Kırıcı, “Tam da bugün kültür ve sanattan söz etmek gerekiyor” diyerek Amed Tiyatro Festivali’nin böylesi bir süreçte gerçekleştirilmesinin önemine dikkat çekiyor. İmkansızlıklara rağmen festivali düzenlediklerini dile getiren Kırıcı, “Benim gibi birçok sanatçı arkadaşım var. Onun için bugün buradayız. Diyarbakır Şehir Tiyatrosu’ndan ayrılan, çıkarılan veya ret eden bir çok arkadaş, bütün imkansızlıklara rağmen burada. Bu bir direniş biçimidir. MKM’nin kurulduğu 1991’den bugüne, bizim geleneğimiz bu” dedi.

‘TARİH BUGÜNLERİ YAZACAKTIR’

Kürt kültür ve sanatının yıllardır sürdürdüğü mücadele ile paralel olduğunu kaydeden Kırıcı, “Kürt kültür ve sanatının yaşam mücadelesi, Kürt halkının yaşam mücadelesi gibidir. Var olmak ya da yok olmaktır. Var olmak ve yok olmak; iki kapınız vardır, ya var olmak için ya da yok olmak için uğraşırsınız. Bizim için tam da bu koşullarda festival düzenlemek çok önemlidir. Tarih bugünleri yazacak ve ben buna inanıyorum. Bir hafızayı diri tutmanın en önemli yolu sanattır. Bu toplumun alt üst oluşları, bugün yaşananların hafızasını sanatçılar diri tutacaktır” diye konuştu.

‘SAHNELERE YANSIYAN HİSSETTİKLERİMİZDİR’

Kürt sanatçılarının halkın yaşadıklarının birer parçası olduğu değerlendirmesinde bulunan Kırıcı, “Kendi sanat ve dayanışma gücümüzle neler yapabileceğimizi gördük ve yapabiliyoruz. Bu dayanışma ruhu ile sanat festivallerinin sürdürülmesi gerekiyor. Bu dönemde böyle bir gücü hissettik. Halkın festivali bu, hem acılarımızı hem sevinçlerimizi paylaşıyoruz ve yaralarımızı sarıyoruz. Sahnelere yansıyanda kendi hissettiklerimizdir” şeklinde konuştu.

‘YASAKLI DİLİN TİYATROSU YAPARKEN...’

“Sanatın dalları ne kadar kesilirse, tohumları dağıldı bir kere” diyerek devam eden Kırıcı, Kürt kültür ve sanatının geçtiği tarihi süreci şöyle anlattı: “MKM ilk kurulduğunda bodrum katlarda yasaklı bir dille tiyatro yapmanın tarihini yazdık. Dünya tiyatro tarihinde zor rastlanır bir durum. Yasaklı dilin tiyatrosunu yaparken kostümünle gözaltına alınmak. Bu gelenekten geldik, yol kat edip bodrum katlardan yeryüzüne çıktık. Yeryüzüne çıkmanın bedelleri çok ağır oldu. Herkes bir yol aldı, zulüm aynı zulüm, ama halk aynı halk değil, sanatçıda aynı sanatçı değil. Perdeyi nasıl aralayabileceğimizi biliyoruz artık.”

‘TİYATROSUZ BİR YAŞAM DÜŞÜNEMEZDİK’

Çetoyê Zêdo ile birlikte Kürt Tiyatro Tarihi’nde bilinmeyenleri ve başlangıçtan 1990’lı yıllara kadar Kürt Tiyatrosu’nun gelişimini kaleme alan Amed Şehir Tiyatrosu oyuncularından Yavuz Akkuzu, tiyatro sahnelerinde geçirdiği 14 yıllık süreç ardından Amed Şehir Tiyatrosu’nda yoğun ilgi gören Qırıx oyununun gözde oyuncularından. Düzenledikleri 5. Amed Tiyatro Festivali’nin önemine dikkat çekerek, “Acıtasyon yapamazdık, tiyatrosuz bir yaşam düşünemezdik. İmkansızlıklara rağmen tiyatro severler ile buluşuyoruz” dedi.

‘KİLİT VURULABİLİR, TİYATRODAN VAZGEÇMEYECEĞİZ’

Amed Şehir Tiyatrosu’nda oynanan oyunların bölgede yaşananların yansıması olduğunun altını çizen Akkuzu, “Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nda güçlü bir izleyici kitlemiz oluşmuştu. Bütün tiyatro severler bizi burada yeniden buldu. Tiyatro severler ile bağımız çok güçlendi ve bu bağ kolay bir şekilde koparılamaz. Artık baskı ve engellemeler sonuç vermeyecektir. Yarın buraya da kilit vurulabilir ancak tiyatrodan vazgeçmeyeceğiz. Oyunlarımızı köylerde oynayabiliriz” diye kaydetti.

‘KÜRT TİYATRO TARİHİ KAÇAK GÖSTERİMLER İLE GEÇTİ’

Kürt tiyatro tarihinin oyunların kaçak gösterilmesi ile geçtiğine işaret eden Akkuzu, “Yolumuz dağlara, köylere gider. Tiyatro her yerde oynanabilir. Kapılara kilit vurulabilirler, ancak fiziki bir kilit vuramazlar, bize kilit vuramazlar. Tutuklansak bile zindanlarda oynarız. Ölüme kadar yolu var” diyerek Amed Şehir Tiyatrosu ekibinin tiyatrodan vazgeçmeyeceğini vurguladı.