BATMAN - Kültürlerin beşiği olan Hasankeyf'te Dicle Nehri yakınlarındaki Süryanilere ait bin 500 yıllık Mor Aho Manastırı, bilim merkezi olduğu dönemlerdeki ihtişamını yitirse de halen ayakta.

Medeniyetler beşiği Hasankeyf ilçesinde, Raman Dağı eteklerindeki Süryanilere ait Mor Aho Manastırı bin 500 yıllık geçmişiyle direniyor. Bir kısmı tamamıyla yıkılan Dicle Nehri’ne 200 metre uzaklıktaki manastırın duvarları zamana meydan okuyor. Üst üste yıkılmış bu duvarlar bir tarihin ayakta kalan tek tanığı gibi görünüyor. İki ana giriş kapısına, iki katlı ve çok sayıda odaya sahip olan manastır yıkılmasıyla yabani hayvanların barınağı haline gelirken, haritada olmayan, sadece ismi bilinen, baraj suları altında kalma tehlikesi bulunan Süryani Mor Aho Manastırı’nın son kalıntıları bulunuyor. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından tespit ve tescili edilerek koruma altına almasına rağmen, halen manastırı soran ve onaran kimse yok.

HARABEDEN FARKSIZ

Köşelerindeki duvarlar dışında sağlam kalan hiç bir yer kalmazken, 600 metrekarelik alanda içe doğru yıkılmış, tavan neredeyse yere yapışmış. Ortasında bir kuyunun bulunduğu manastır, taşların arasında bir iki odanın yarısının dışında bir harabeden farksız.

BİR ZAMANLAR BİLİM YUVASIYDI

M.S. 770 yılı civarında inşa edilen ve “Dayro da-Slibo” (haç manastırı) olarak bilinen Mor Aho manastırı, Süryanilerin kutsal mekanları Hasankeyf ve Tur Abdin’in (Tor) arasında bir zamanların bilim yuvası olarak biliniyormuş.

‘BİR AN ÖNCE KORUMA ALTINA ALINMALIDIR'

Manastırın tamamıyla harabeye dönüşmesinin üzüntü verici olduğunu dile getiren Batman Doğal Koruma ve Yaşam Derneği Denetleme Kurulu Başkanı Emin Bulut, “Bundan yıllar önce biz yetkililere kilisenin onarılması için öneride bulunduk, ancak halen onarılmadı. İl Kültür Müdürlüğü tarafından tespit ve tescili yapılmasına rağmen halen restore edilmiyor. Kendi kaderine terk edilmesi böyle tarihi bir yerinin onarılmaması yanlışlıktır. Tur Abidin bölgesinin son manastırıdır. Bir an önce koruma altına alınması lazım. 1500 yıllık çok önemli bir manastırdır. Mimari ve konum itibariyle stratejik bir yerdedir. Manastır döneminde çok önemli Süryani cemaatine aittir. Bu nedenle sahip çıkmak gerekiyor” dedi.

Bilal Güldem - dihaber