ANKARA - Genel Kurul’da Anayasa değişikliğinin birinci maddesi üzerine görüşmeler başladı. Genel Kurulu’ndaki görüşmelerde CHP'li Mustafa Balbay’ın “Binali, Cinali” benzetmesi gerginliğe neden oldu. İlk madde üzerine AKParti, HDP, CHP ve MHP'den milletvekilleri söz aldı.
Meclis Genel Kurulu’ndaki görüşmelerde CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay’ın “Binali, Cinali” benzetmesi yapması üzerine çıkan tartışmanın ardından verilen ara gerginlikle başladı. İlk madde üzerine AK Parti Burdur Milletvekili Reşat Petek ile HDP İstanbul Milletvekili Celal Doğan söz aldı.
HDP’Lİ DOĞAN: TEKLİF GEÇERSE TÜRKİYE DEMOKRASİDEN KOPAR
Değişikliğin ilk maddesi olan Anayasa’nın 9. maddesine “Bağımsız” ibaresinden sonra “ve tarafsız” ibaresini eklenmesin üzerine ilk sözü Anayasa Komisyonu Başkanı ve AK Parti Burdur Milletvekili Reşat Petek aldı.
Petek, “Bağımsızlık ya da tarafsızlığın maksat adaletin tecelli etmesidir. Hukuk devletinin güvencesi olarak yargının gerçekten tarafsız ve bağımsız hareket ettiğinde vatandaşın hukuka güveni artacak” diyerek, düzenlemeyi savundu.
Petek’in ardından HDP adına söz alan İstanbul Milletvekili Celal Doğan, “İnşallah sayın Binali Yıldırım son başbakan olmaz” diyerek, konuşmasına başladı.
Doğan, şöyle konuştu:
“Yıllardır Türkiye’de güvenlikçi politikaların bizi getirdiği noktayı görüyoruz. Dün PKK ile mücadele ile ediliyordu, bugün IŞİD diye bir bela çıktı karşımıza. Yetmedi 15 Temmuz’dan sonra yılan besler gibi beslediğimiz FETÖ bu ülkenin başına bela oldu. FETÖ’nün boyutlarını görebildiğim kadarıyla buzdağının ancak bir kısmını görebiliyoruz. Bu nedenle de burada siyasi partilere düşen görev bu şiddetin önlenmesi konusunda tavır almak ve karşısında durmaktır.”
“Manzara-i umumiye maalesef iç açıcı değildir” diyen Doğan, ana akım medyada HDP’nin adının geçmesinin yasaklandığını ve ambargo uygulandığını söyledi. “HDP ve HDP milletvekilinin adını telaffuz etmek tamamen literatürden çıkarılmıştır” diyen Doğan, “bu durumu ana akım medyanın patronlarının bizzat kendilerinden yüz yüze sorup aldığı cevaplar olduğunu” söyledi.
Doğan, “Biz, gökte uçak, melek de olsaydık, Türkiye'de çıkan ak kaşık oyunu da oynasaydık bize yapılacak muamele buydu çünkü bu, bir projeydi. Ne yapılması gerekirdi? Halkların Demokratik Partisinin 8 Haziranda aldığı 13,8 oyun bir tek şekilde düşürülme ihtimali vardı; o da terörle eş değer göstermektir” dedi.
CHP’NİN BASKI SİTEMİNE DOĞAN’DAN YANIT
CHP’nin baskı ve engellemelerin had safhaya ulaştığı , CHP’nin açıklamalarının dahi engellendiği sitemlerine ve OHAL dönemde referandum yapılamayacağı yönündeki beyanlarına Doğan, CHP sıralarına dönerek, “Bu daha elifi daha bası var. Karşılaştığınız baskılar daha işin başı, daha işin başındasınız” kendilerine dönük baskıları bir bir hatırlattı.
Doğan, değerlendirmesine şöyle devam etti. Biz 8 Haziran’da kısmen özgür bırakıldığı ortamda seçim çalışması yaptık ve demokratik yarış yaptık. 13.8 oy aldık. Bundan sonra bizim maruz kaldığımız işkence ve baskının haddi hesabını bilme şansınız yoktur. Sayısız parti binalarımız basıldı. Mitinglerimiz bombalandı. HDP’yi dışlayıp, Yenikapı ruhuna gittiniz. Bu ruh çok sürmedi. Bundaki nenden şuydu; Yenikapı Türkiye’nin tümünü kapsayan bir ruh değildi. Nitekim CHP lideri baktı ki bu tarlada hasat yok terk ettiniz.”
Doğan, “Buradaki mesele rejim değişikliği meselesi olmayabilir ama bütün yetkilerin merkeze taşındığı Türkiye’de demokrasiden koparsanız. Başkanlık sistemi bir anda gündeme getirildi. Merak ettim Türkiye’de fiili durumu anayasal çerçeveye almanın nedeni acaba bir tehlikeyi bertaraf etmenin nedeni midir? Ama gelecek tehlikeyi bertaraf edecek demokrasidir. Daha barışa son kullanma tarihi getirmeden, yaptıklarınıza barış ve demokrasiden vazgeçmeyecek ve bu değişikliğe oy vermeyeceğiz” dedi.
Değişikliğinin ilk maddesi üzerine MHP adına ise Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı konuştu. Kalaycı, “Türk milletinin içinde olmadığı hiçbir hedefi kabul etmez. MHP doğruyu nerede görürse orada olur” dedi.
BAĞIMSIZLIK VE TARAFSIZLIK YAZMAKLA GELMEZ
CHP adına ise Grup Başkanvekili Bülent Tezcan konuştu.
Tezcan, maddeye ilişkin olarak yer alanların önemli olduğunu söyledi. Ancak Tezcan bunun yazmakla yeterli olmadığını savunarak, “Teklife baktığımızda bağımsız yargı oranlarını bırakalım bundan sonraki düzende yargı yetkisini tek kişiye teslim etmiş bir düzenleme ile karşı karşıyayız” dedi.
‘KİŞİYE KENDİ HAKİMİNİ TAYİN ETME GELİYOR’
Tezcan, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bu düzenlemede sadece HYSK’de ortadan kaldırılmıyor. AYM’nin yapısıyla değişiklik yok ama AYM’nin 15 üyesinin 12’sini Cumhurbaşkanı 3’ünü de partili cumhurbaşkanının Meclis’te hakim olduğu Meclis çoğunluğu seçiyor. Bir kişi AYM’yi de yürütecek. Bu sistem bir kişiye suç işlediğinde kendi hakimini tayin etmesini getiriyor.
Bir partinin siyasi genel başkanı il ve ilçelerde hakim ve savcıları belirleyecek. Bu nasıl bir hırstır. Bu makamlar yarın başkasının elinde olur. Bir siyasi partinin genel başkanı mahkemeleri belirleyecek böyle bir ülkede yaşamak ister misiniz?”
Anayasa değişikliğinin ilk maddesi üzerine partililer adına son sözü AK Parti Antep Milletvekili Abdulhamit Gül aldı.
‘BİNALİ, CİNALİ’
AK Parti ve CHP Grup Başkanvekilleri, “Binali, Cinali” benzetmesi üzerine söz alarak, sert tartışmaların dahi olabileceği ancak hakaret içeren ifadelerin kullanılmaması gerektiğini söyledi. CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay ise “Son dönemde en büyük kaygımız mizahımızı yitirdik. Mizah Türkiye’deki en önemli izah tarzıdır. Bunu kullanamadığımız için siyaset çölleşmiştir” diye konuşmasını sürdürürken, AK Parti sıralarından “özür dileyeceksin” sesleri yükseldi. CHP’nin “basın özgürlüğü” konusuna dair vermiş olduğu önergesinin reddedilmesiyle Anayasa değişikliğinin ilk maddesi üzerine görüşmeye geçildi.
MADDE NE GETİRİYOR
Teklifin 1. maddesi Anayasa’nın 9. maddesine “Bağımsız” ibaresinden sonra “ve tarafsız” ibaresini ekliyor. Anayasa’nın 9. maddesinde yer alan “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır” ibaresi “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır” diye değiştirilmesini ön görülüyor.
GİZLİ OYLAMA TARTIŞMASI
Maddenin görüşülmesine başlamasıyla CHP’liler usul tartışması açtı. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, dün yaşananları hatırlatarak, gizli oylamaya riayet edilmesi için gerekli önlemlerin alınmasını talep etti.
HDP'Lİ ÖNDER'DEN KENAN EVREN GÖNDERMESİ
HDP Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, “Böyle bir referandumu rahmetli Kenan Evren’de yapmıştı. Türküleri yasakladılar. Bu mantığın Kenan Evren’den bir santim daha feraset içerdiği söylenemez. Zulüm, baskı ve sindirme bir yere kadar. Gelinen gidilen mecra ‘hayır’a dönük her türlü toplumsal tepkiyi bugünden kreminize etmeye dönük bir yaklaşımdır.
Önder, gizli oy yöntemine ilişkin tartışmalara ilişkin ise “Oy kullanma meselesinde de herkes kendisine yakışanı yapıyor” eleştirisi getirdi.