ANKARA - Uluslararası ilişkiler uzmanı Soli Özel, Astana görüşmeleri için "Herkes Rusya’ya 'Bu işleri sen hal edebilirsin' dedi. Hal olacak mı, göreceğiz” dedi ve ekledi: "Bu işin Cenevre boyutu var ve orada ABD olacak. ABD’nin ne diyeceği önemli ve gidişat o zaman daha fazla netleşir.”

Kürtlerin davet edilmediği, tarafların karşılıklı olarak birbirini suçladığı ve ancak garantör ülke olarak görüşmeye müdahil olan ve çerçevesi de daha çok Rusya tarafından belirlenen bir metnin İran, Türkiye ve Rusya tarafından onaylandığı Astana görüşmeleri istenilen sonucu vermedi.

‘ASTANA’YI BIRAK CENEVRE’YE BAK’

Görüşmeye ilişkin tartışmalar sürerken, özellikle Almanya’nın “Asıl olan Cenevre görüşmeleridir, Astana’dan bir şey çıkmaz” minvalinde söylediği sözler, başka gözlemciler tarafından da doğrulanıyor.

Konuya ilişkin değerlendirme yapan Uluslararası İlişkiler Uzmanı, Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Soli Özel, bu teze, Cenevre’deki görüşmelere ABD’nin de dahil olacağı üzerinden katılıyor ve “zaten fazlasıyla oynak olan dengeler açısından ABD’nin söyleyeceklerinin önemli olduğuna” işaret ediyor.

ABD ASTANA’YA MESAFELİ

ABD ise Astana görüşmelerine gözlemci statüsünde ve konsolosluk düzeyinde katılırken, aslında herkesin “inisiyatif Rusya’da” dediği ve bunun ortaya çıkan metinde de bir ölçüde doğrulandığı Astana’ya mesafeli olduğunu göstermiş oldu.

‘KÜRTLERİN ROLÜ KRİTİK HALE GELEBİLİR’

Özel, meseleye ABD açısından bakıldığından, özellikle Rakka operasyonunun önem kazandığını ve daha önceki görüşmelerde Türkiye’nin blokajı nedeniye dahil olmayan Kürtlerin Rakka operasyonu nedeniyle pozisyonlarının kritik duruma geleceğini söyledi. Özel, şöyle değerlendirdi:

RAKKA İŞLERİ DEĞİŞTİREBİLİR

“Türkiye başından beri PYD’nin katılmasına itiraz ediyor. Astana toplantısını yaptıran ülkelerden biri Türkiye olduğuna göre PYD’nin dahil edilmemiş olmasında şaşılacak bir durum yok. Gördüğümüz kadarıyla kimse de Kürtler gelsin diye bastırmıyor. Türkiye şimdiye kadar PYD’yi katmama tutumunu başkalarına kabul ettirdi. Ama işte bu Rakka operasyonu ve ABD’nin ne yapmak istediği durumu değiştirebilir. Çünkü ABD Rakka operasyonunda PYD ve YPG’ye güveniyor.”

Ayrıca Suriye’de dengelerin çok oynak olduğunu ve her an değişme ihtimali olduğunun altını çizen Özel, “Bütün bunlar çok oynak geliyor. PYD Suriye bayrağı çekiyor” dedi ve Kürtlerin diğer kesimlerle iyi geçinmek zorunda olduğunu ileri sürdü.

‘ESAD BU MUHALEFETLE ANLAŞMAZ’

Astana sonucunda ortaya çıkan tabloyu da değerlendiren Özel, “Anlaşma metni var. Tüm muhalifler buna imza atmadılar. Bu çok şaşılacak bir durum değil” dedi ve masaya çağrılan muhalifler ile Esad’ın anlaşmasının kolay olmadığını şöyle anlattı: “Bunlar (Türkiye destekli silahlı muhalifler) Beşar Esad’a ateşkes için teklif sunduk diyorlar. Bunlarla Esad’ın bir anlaşma yapması, Esad’ın bunları eşiti gibi görmesi ve isteklerini kabul etmesi çok akla yatkın gelmiyor. Bir niyet ortaya çıktı. Herkes Rusya’ya 'Bu işleri sen hal edebilirsin' dedi. Hal olacak mı onu da göreceğiz.”

CENEVRE BOYUTU ÖNEMLİ

Astana’da Rusya’nın ağırlığını ve rolünü kabul eden Özel, Türkiye açısından da, “Suriye’nin geleceği bu 3’lü tarafından belirlenecekse, Türkiye’nin bu toplantıda olması bir kazanım olarak ifade edilebilir. Ama işte bir de bu işin Cenevre boyutu var ve orada bir de ABD olacak. ABD’nin ne diyeceği önemli ve o zaman gidişat da daha fazla netleşir” şeklinde konuştu.