Hukukçular: KHK’ler referandumda istenen sistemin provasıdır

VAN - OHAL koşullarında gidilen referandumdan “Evet” çıkması durumunda ülkenin yasalarla değil “Başkanlık” kararnameleri ile yönetileceğine dikkat çeken Avukat Cemal Demir, “Bugünkü KHK'ler aslında istenen sistemin provasıdır” dedi.

Olağanüstü Hal (OHAL) koşullarında yapılacak referandumu değerlendiren Avukat Cemal Demir ve Avukat Ümit Dede, referandumun demokratik muhalefetin dışlandığı, siyasal şiddetin olduğu bir ortamda yapıldığına dikkat çekti.

‘KATILIM VE HALK İRADESİNDEN BAHSEDİLEMEZ’

Anayasa değişiklik paketinin antidemokratik bir ortamda hazırlandığını söyleyen Cemal Demir, değişikliğin özgürlükçü ve demokratik olabilmesi için hazırlanış süreçlerinden önce toplumda ve kamuoyunda yeterli ölçüde tartışılması gerektiğini belirtti. OHAL hukukunun geçerli olduğu, toplumun topyekun susturulduğu ve kuşatıldığı bir dönemde mevcut Anayasa değişikliğinin toplumdan, halktan adeta kaçırıldığını dile getiren Demir, “Meclis’te ise bir oldubitti ile geçirilmiştir. Bu Anayasa değişikliğinin hiçbir yerinde katılım ve halk iradesinden söz edilemez” dedi.

‘EVET’ SONUCU REJİM TARİHİNE BÜYÜK LEKE OLUR’

Mevcut siyasal yaşamın 12 Eylül askeri darbesi sürecinden geri kalır yanının kalmadığına işaret eden Demir, “Tam olarak bir darbe uygulaması ile karşı karşıya olan bir toplum ortada. Bu bağlamda OHAL ortamında yapılacak bir Anayasa değişikliği seçiminin 12 Eylül askeri darbesi sonrasındaki anayasa değişikliği atmosferinden hiçbir farkı yoktur. Dolayısıyla referandumun sonucu ‘Hayır’ olsa dahi, bizzat bu referandum ciddi bir meşruiyet sorunu ile karşı karşıyadır. Kaldı ki sonucun ‘Evet’ olması rejim tarihine büyük bir leke olarak yazılacağı gibi darbe anayasasının çok daha gerisinde bir anayasa olacaktır” diye konuştu.

‘KHK’LER İSTENEN SİSTEMİN PROVASI’

Anayasanın referandumdan geçmesi halinde ülkenin yasalarla ve yönetmeliklerle değil “Başkanlık” kararnameleri ile yönetileceğine dikkat çeken Demir, “Bugünkü KHK'ler aslında istenen sistemin provasıdır. Kaldı ki KHK'larla mevcut Anayasa’ya aykırı olacak hükümler içermektedir. OHAL’in uygulanmasını gerektiren konular da sadece geçici düzenlemeler içermesi gerekirken, tamamen yasa konularını içermektedir “ ifadesinde bulundu.

‘HSYK BAĞIMSIZ KANAAT BELİRLEYEMEYECEK’

Anayasa değişikliği ile yargı alanında yapılması öngörülen değişikliklere değinen Ümit Dede ise “Referanduma götürülen değişiklik paketinde; Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun üye sayısı 13’e düşürülecek. HSK’nın başkanı Adalet Bakanı olacak ve Adalet Bakanı da Cumhurbaşkanı olacak. Adalet Bakanı yardımcısı doğal üye olacak ve onu da Cumhurbaşkanı’nın belirlediği Adalet Bakanı atayacak. Kalan 11 üyenin 4’ünü Cumhurbaşkanı, 7 üyeyi de TBMM belirleyecek. Ancak yapılması öngörülen değişiklik ile Partili Cumhurbaşkanı dönemine geçileceğinden, kalan 7 üyeyi de Cumhurbaşkanı’nın liderliğini yürüteceği siyasi parti belirleyecek. Böylece HSK’nın 11 üyesinin tamamını doğrudan ve dolaylı olarak yürütme organının başı konumundaki Cumhurbaşkanı belirleyecektir. Bu şekilde belirlenecek HSK’nın, tarafsız ve bağımsız olacağını ve yargıç, savcıların kanaatlerine göre hareket edebileceğini beklemek hayalci bir yaklaşım olacaktır” dedi.

‘ANAYASA BİR TOPLUM SÖZLEŞMESİDİR ÖZGÜRLÜK ŞART’

Anayasa’nın olmaz olmazının “Kuvvetler ayrılığı” olduğunu belirten Dede, “Anayasal sistemin en temel özelliği kuvvetler ayrılığı ilkesi ve dolayısıyla, yasamanın yanı sıra yargının yürütmeden bağımsız olması gerekliliğidir. Oysa ki Anayasa değişikliği ile kuvvetler ayrılığı ve dolayısıyla, yasama ve yargının bağımsızlığı tamamen ortadan kaldırılarak, onun yerine tüm kuvvetlerin Cumhurbaşkanı’nda birleşeceği bir sistem kurulacaktır. Öte taraftan gerçekte bir ‘Toplum Sözleşmesi’ olan Anayasa’nın yapım sürecinin de şeffaf, katılımcı ve özgür tartışma ortamı içerisinde yürütülmesi, başta siyasi partiler, konunun uzmanı akademisyenler, barolar, meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları olmak üzere tüm toplumsal kesimlerin fikirlerinin alınması ve bu fikirlerin tartıştırılabileceği özgürlük ortamının yaratılması gerekmektedir” diye konuştu.