BATMAN - Hükümet, bir yılını dolduran OHAL'i "devlete karşı ilan ettiklerini" söylenedursun, OHAL'in sadece Batman'daki tablosu söze gerek bırakmıyor. Kentte OHAL'in vurmadığı toplumsal alan kalmadı, özellikle kadınlara yönelik baskı politikaları tavan yaptı.

Olağanüstü Hal (OHAL) birinci yılını geride bırakırken, birçok ilde olduğu gibi Batman’da da ağır hak ihlali ve tahribatlara yol açtı. Şehrin yeşil alanları, hayvanlar, mezar taşları, Kürtçe tabelalar, park isimleri ve birçok kültürel, inançsal değerler tahrip edildi. Kentte en derin saldırı ise kadın kurumlarına yönelik yapıldı. Bu süre içerisinde çocuk, genç ve kadınlara yönelik sistematik cinsel saldırı, istismar ve şiddet arttı.

KADINA DÜŞMAN BİR ANLAYIŞ

Batman kent belediyesi, Gercüş, Beşiri, İkiköprü ve Balpınar belediyelerine 11 Eylül 2016 tarihinde itibaren atanan kayyumlar, Kürtlere ait tüm değerleri tahrip ve yok etmeye başladı. Seçilmiş belediye eş başkanlarından Gülistan Akel, Dicle Erdem, Hidayet Tiryaki, Gülcemal Erdinç, Zeynep Oduncu, Sabri Özdemir, Mustafa Öztürk, Osman Karabulut, Ejder Sarıgöl, Abdulkerim Kaya görevlerinden uzaklaştırıldı. Belediye meclisleri feshedildi. Yine 27 kadının yer aldığı ve kadın politikalarının belirlendiği Kadın Politikalar Müdürlüğü’ne kilit vuruldu.

Kadınlara ekonomik ve sosyal destekler veren Hevi Kadın Atölyesi işlevsiz hale getirildi. Kadın Spor Kompleksi’nin Kürtçe tabelasında yer alan “Kadın” kelimesi çıkartılması dikkat çekti. Gültepe Mahallesinde kurulan Kadın Semt Pazarına karma pazarına dönüştürüldü. 2005 yılında kurulan ve kadına yönelik her türlü şiddetle mücadele çalışmaları yürüten ve içerisinde bir psikolog, 6 sosyologun çalıştığı Selis Kadın Merkezi’ne 25 Aralık 2016 tarihinde kilit vuruldu. Kadın merkezi ve Musa Anter Halkevi 10 yıllığına valiliğe devredildi.

CİNSEL İSTİSMAR VE ŞİDDET ARTTI

Kadın kurumlarına yönelik kapatmaların ardından özelikle çocuk ve gençlere yönelik cinsel istismar olayları arttı. Kentte fuhuş, uyuşturucu, bahis gibi politikalar özendirildi.

KENTİN TEK DENGBÊJ EVİ YIKILDI

Kente her yaş grubuna sanat ve kültürel yetenekler kazandıran 4 halkevi (Mehmet Sincar, Musa Anter, Edip Solmaz, Ahmet Kaya,) Eylül 2016 tarihi itibariyle kayyum tarafından işlevsiz hale getirildi. Kentin dengbêjlik kültürünün geliştirilmesi için 16 Nisan 2012 tarihinde Esentepe’de birçok Kürtçe esere imza atmış dengbêj Karapetê Xaço adına açılan Dengbej Evi de kilit vurulan kurumlar arasında.

PARK İSİMLERİ VE RENKLER DEĞİŞTİRİLDİ

Çok dilli tiyatro eğitimi veren ve oyunlar sergileyen Batman Belediyesi Kültür Merkezi ile Şehir Tiyatrosu 30 Eylül 2016 tarihide kayyum tarafından “Tiyatro o kadar da önemli bir şey değil” denilerek kapatıldı, 8 tiyatro oyuncusu işten atıldı. 2006’dan bu yana gelenekselleşen “Kürt Kısa Film Festivali” ile bilinen Yılmaz Güney Sineması, kapatıldıktan kısa bir süre sona yangın çıkartılarak küle dönüştürüldü. Atatürk Parkı girişindeki Gökkuşağı Direkleri önce Hür Dava Partililerinin saldırısına uğradı, ardında da kayyum tarafından direkler beyaza boyandı. 1992’de Hizbullah tarafından katledilen Gazeteci Yahya Orhan adına Gercüş’te yaptırılan parkın adı kayyum Ünal Koç tarafından "15 Temmuz Şehitler Parkı" olarak değiştirildi.

EN AZ 180 BELEDİYE İŞÇİSİ İHRAÇ EDİLDİ

OHAL’le birlikte Eğitim Sen’e bağlı aralarında eski ve yeni şube eşbaşkanlarının da bulunduğu 43 kişi eğitimci, 22 sağlıkçı ile Genel İş Sendikası’na üye onlarca belediye işçisi ihraç edildi. Genel-İş Sendikasının verilerine göre şuana kadar 180 işçi işten atıldı.

RADYO, TV VE GAZETELER KAPATILDI

KHK’ler ile Denge TV, Batman FM, Batman Gazetesi, Batman Postası, Batman Doğuş Gazetesi, Batman Çağdaş Gazetesi kapatıldı. Burada çalışan onlarca basın çalışanı işsiz bırakıldı. 27 Şubat 2017 tarihinde de Denge TV ve Batman’ın 23 yıllık radyosu olan Batman FM’in eşyalarına el konuldu.

EN AZ 10 DERNEK KAPATILDI

Mezopotamya Yakınlarını kaybedenler Derneği, Mezopotamya Hukukçular Derneği Batman Şubesi, Kürt dilinin gelişimi ve öğrenilmesini amacıyla açılan KURDİ-DER, Batman Üniversitesi Özgür Öğrenciler Derneği, Yoksullukla Mücadele ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, Din Alimleri Derneği ile Rojava ve Şengal’de DAİŞ saldırıları nedeniyle Batman’a yerleşen ailelerle dayanışmak için kurulan Batı Rojava Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği gibi çok sayıda dernek kapatıldı.

HER TÜRLÜ ETKİNLİK YASAKLANDI

4 Kasım 2016 tarihinde her Cumartesi Batman İnsan Hakları Anıtı önünde kayıp yakınları ve İHD Batman Şubesi tarafından düzenlenen “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” adalet arayışı OHAL gerekçe gösterilerek yasaklandı. 31 Ekim 2016 tarihinde valiliğin yayınladığı kararla, kentte gerçekleştirilecek her türlü miting, gösteri ve toplantı yasaklandı. Yine kepenk kapatma kararı alan esnafa da para cezası ve yasal işlem uygulanacağı belirtilerek toplu kepenk kapatma yasağı getirildi.

KÜLTÜR VE İNAÇ MERKEZLERİ HEDEFTE

Batman Cumhuriyet Başsavcılığı, 16 Şubat 2017 tarihinde İkiztepe Mezarlığı’nda bulunan ve aralarında 10 Ekim Ankara Katliamı’nda yaşamını yitiren Barış Annesi Meryem Bulut ve Aycan Kaya’nın mezar taşlarının yanı sıra faklı tarihlerde yaşamını yitiren 21kişinin mezar taşı üzerindeki yazı, resim ve renklerden ötürü yıkım kararı çıkarıldı.

BELEDİYE BİNASI BETON BLOKLARLA KAPATILDI

Seçilmişlerin görevden alındığı Batman Belediyesine atanan memurların “güvenliği” gerekçe gösterilerek binanın etrafı 3 metrelik beton bloklarla çevrildi.

KOÇERLERİN YAŞAMINA MÜDAHALE

Kentin Gap Mahallesi olmak üzere bazı mahallelerinde hayvancılıkla geçimini sağlayan Koçerlerin ahırları, hayvanları içerisindeyken zabıta ve TOMA eşliğinde yıkıldı. Yoksulların tek yakacak kaynağı olan tezek yasaklandı, yasağa uymayanlara cezai işlem uygulanacağı belirtildi. Koçerlere göç dayatıldı.

ŞEHRİN YEŞİL ALANLARI İMARA AÇILDI

Rant için hedef seçilen yeşil alanlar bir bir imara açılarak betonlaştırılıyor. 24 Ekim 2016 tarihinde Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunan yaklaşık 52 ağaç kayyum tarafından “Yol genişletme çalışması” adı altında katledildi. Batman’ın tek şehir stadyumu olan 16 Mayıs Şehir Stadyumu’nun da yakın zamanda ranta açılacağı ve mahalledeki gençlerin ücretsiz olarak kendilerini geliştirecekleri spor alanında da AVM yapılması gündemde. Esentepe’de Camii yapılacak denilerek, kentin can damarı ve piknik alanı olarak bilinen alanda binlerce ağaçta kesilmeyle karşı karşıya.

CEZAEVİNDE KEYFİ UYGULAMALAR ARTTI

OHAL’in en çok etkilediği ve baskı aracı olarak kullanıldığı yerlerin başında ise cezaevleri geliyor. 15 Temmuz’dan “darbe girişimi”nden sonra Batman Cezaevi’nde tutuklulara yönelik çok sayıda hak ihlalleri yaşandı. Bununla birlikte 300 kapasiteli cezaevinde 2016 yılında yaklaşık 700’den fazla tutuklunun nakledildi, bu sayı 2017 yılında artarak devam etti. Sosyal aktiviteler, çeşitli gazeteler, kitaplar yasaklandı. Aile ve avukat görüşleri kısıtlandı. Tutukluların aileleriyle görüşme süreleri OHAL gerekçe gösterilerek indirildi. Açık görüşler saat süreleri 1 saatten yarım saate indirildi. Hasta tutukluların tedavi edilmeleri engellenirken, tutukluların dilekçeleri, şikâyetleri ise cezaevi yönetimi tarafından dikkate alınmadı. Bunların yanı sıra cezaevi yönetimi tarafından yüzlerce tutuklu çeşitli gerekçelerle zorla başka hapishanelere sevk edildi. Birçok tutuklu zorla başka yerlere sevk edildi.

ESNAF KEPENK KAPATTI, İŞSİZLİK ARTTI

Kente kepenk kapatma yasağı getiren valilik, ekonomik krizden kepen indirmeleri izlemekle yetindi. İşsizlik tavan yaptı. Gülistan Caddesi’ndeki esnaflar ekonomik canlılığını yitirirken Batman Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Talat Kara’nın verdiği bilgiye göre, 7 Haziran 2015 seçimlerinden bu yana Batman’da en az 800 esnaf kepenk kapattı, birçok esnaf aldıkları krediyi ödemeyecek duruma düştü. Bu sayı OHAL sürecinin uzamasıyla birlikte artarak devam ederken, Batmanlı pazarcılarda iş yapmayacak duruma geldiklerini ve pazara gelen yurttaşların da artık temel ihtiyaçlarını bile alamadıklarını kaydetti.

Sonya Bayık - dihaber