5 kuşak süren zanaat

DERSİM - Hozat'ta 5 kuşaktır bağlama ustalığını sürdüren Kahraman ailesinin son temsilcisi Hıdır Kahraman, mesleği devredecek kimsenin kalmamasından yakındı.

Dersim’in Hozat ilçesinde yaşayan Kahraman ailesi, yıllardır marangoz ustalığı, bağlama ve sanatçılıklarıyla tanınıyor. Hozat’ın en güçlü seslerinden Zeynel Kahraman’ın vefatının ardından mesleği devralan oğlu Hıdır Kahraman, bu kuşağın bağlama yapan son ustası. Atalarının, bölgede yaşayan Ermeni zanaatkârlardan öğrendiği marangozluğu, bir buçuk asırdır yaşatan Kahraman ailesi, yörede en tanınan ailelerden. Bölgede herkesin bildiği ve tanıdığı Nuri Kahraman, o günlerin en önemli ihtiyaçlarından olan oklava, masa, sandalye, çökelek yapmak için kullanılan tahta leğenler, tahta kaşık, çatal, kapı, pencere, yemek kepçeleri yapmasıyla nam salmış. Yine bir üst kuşak olan hem marangoz hem de tanınan ses sanatçısı Zeynel Kahraman da bu sanatı yıllarca sürdürdü. Zeynel Kahraman’ın oğlu Hıdır Kahraman da 5 kuşaktır devam eden bu zanaatın son ustası.

BABASINDAN ÖĞRENDİ

Birbirinden güzel ve sesi gür çıkan el yapımı bağlama yapan Hıdır Kahraman, unutulmaya yüz tutan zanaatını evinin kenarındaki bir odalı atölyesinde sürdürüyor. Bu zanaatı babasından öğrendiğini söyleyen Kahraman, bağlama yapımı ile uğraştığını söyledi. 3 telli cura ve bağlamaları el keserleri ile yaptığını anlatan Kahraman, inşaat ustalığı yaptığını ve arta kalan zamanda ise bu işiyle uğraştığını söyledi. Şimdilerde tamamen bağlama yapımı ile uğraştığını belirten Kahraman, daha önceleri de dayıları ve dedelerinin bağlama, değirmen, masa, sandalyeler yaptığını, düğünlere giderek çalgılar çalıp müzik yaptığını anlatarak, bu zanaatı onlardan devralan son kuşak olduğunu dile getirdi.

EN GÜZEL BAĞLAMA ÇEKEM AĞACI'NDA

Bölgelerinde eskiden 3 telli curanın büyük rağbet gördüğünü söyleyen Kahraman, normal bağlamaların daha sonraları çıktığını belirtti. Bağlama yapımında en güzel ağacın çekem ve ardından dut ağacı olduğunu dile getiren Kahraman, çekem ağacının ardıçın dikenlisi olduğunu belirtti. Kahraman, “En güzel ses çekem ağacından çıktığı için onları çok beğeniriz. Ardından dut ağaçlarından. Kütükleri alır getiririz. Bir tarafını düzeltiriz. Keser ve çekiç ile de içini oyarız. Sonra sapını takıp, iyice dokuyarak, cilalayıp parlatıyoruz. Bunlar çok ince ve emek isteyen işlerdir. Zımparasıdır, cilasıdır bayağı sıkıntılı bir iştir” dedi.

‘BİZDEN SONRA YAPAN OLMAYACAK’

Şu anda yapım aşamasında her türlü bağlamanın elinde bulunduğunu belirten Kahraman, 3 telli, 5 telli, 7 telli bağlama ve curaların yapımına devam ettiğini söyledi. Bağlamanın en güzelinin oyma teknelerden yapılanlar olduğunu kaydeden Kahraman, bu teknelerin sesinin fabrikada yapılan bağlamalardan çok daha güzel olduğunu ifade etti. 100 liradan başlayan bağlama fiyatlarının bin TL’ye kadar çıktığını aktaran Kahraman, “Bunlar pek piyasada kalmadı. Kimse bunları yapmaz. Bunların hepsi el emeğidir. Bu işleri bizden sonra kimse yapmaz. Keşke yapsalar” diyerek zanaatın kendisinden sonra son bulacak olmasından duyduğu üzüntüyü paylaştı.