HABER MERKEZİ - Rusya, Türkiye, İran ve Esad, Astana'da Suriye görüşmelerine katılma kararı aldı. BM öncülüğünde Cenevre’de başarısız kalan Suriye görüşmelerinde bu kez Astana’da sonuç çıkıp çıkmayacağı tartışılırken, birçok soru şimdiden yanıt bekliyor.

Birleşmiş Milletler'in (BM) öncülüğünde 2012 ile 2014 yıllarında İsviçre'nin Cenevre şehrinde Suriye rejimi ve muhalifler arasında gerçekleşen üç görüşmede sonuç çıkmayınca, devam eden iç savaşa son vermek amacıyla bu kez Rusya, Türkiye ve İran'ın öncülüğünde Kazakistan Devlet Başkanı'nın çağrısıyla başkent Astana'da görüşmelere başlanacak.

Cenevre'de tüm çağrılara rağmen Rojava Demokratik Yönetimi ve Kuzey Suriye güçlerini görüşme dışında bırakan BM, rejim ile muhalif dediği gruplar arasındaki iktidar paylaşımı arayışından sonuç almamıştı.

Rusya, Türkiye ve İran’ın imzaladığı Moskova antlaşması ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in geleneksel yılsonu basın toplantısında "Türkiye, İran ve Esed Astana'da Suriye görüşmelerine katılmayı kabul etti" açıklamasından sonra Astana görüşmeleri için hazırlıklar hızlandı.

ABD DAVETİYE ALMADI

ABD Başkanlık Danışmanı Marc Toner'in davetiye almadıklarını söylediği Astana görüşmelerinde, Cenevre'deki arayışın tekrarlanacağı ve Esad rejimi ile muhalif Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) grupları arasında “pazarlıkların” yürütüleceği belirtiliyor. Bu kapsamda Rusya ve Türkiye'nin rejim ile muhalifler arasında silahların susturulması noktasında, taraflar henüz doğrulamasa da dün gece anlaştığı iddia ediliyor. DAİŞ ve Fetih El Şam’ın (El Nusra) dışında bırakıldığı ateşkes başarılı olursa, Astana görüşmelerine de zemin yapılacağı vurgulanıyor.

SURİYE DEMOKRATİK MECLİSİ DIŞINDA TUTULURSA

Ancak yine Rojava Demokratik Özerklik Yönetimi, Kuzey Suriye'nin siyasi güçleri ile Suriye Demokratik Meclisi yönetimleri ve askeri gücü olan Demokratik Suriye Güçleri'nin (QSD) dışında bırakıldığı Astana görüşmelerinin de sonuçsuz kalacağı bölgede hakim görüş. Astana görüşmelerinde ABD ile diğer güçlerin yer almaması durumunda, görüşmelerin “Esad rejiminin devamının onaylanması” ile son bulacağı en çok öne çıkan görüşlerin başında geliyor.

10 SORU CEVAP BEKLİYOR

Kurulacak Astana görüşme masasında şimdiden yanıt bekleyen 10 soru şöyle:

1- El Nusra ve DAİŞ'in dışında bırakıldığı görüşmelerde, “muhalif” adıyla kimler yer alacak?

2- Halep'te olduğu gibi Türkiye'nin muhalif olarak kabul ettiği tüm ÖSO grupları, Nusra ile iç içe geçmiş durumda. Bunlar Nusra'dan nasıl ayıklanacak?

3- Rejim bugünden Şam kırsalındaki Nusra'yı vurmaya başladı. Türkiye buralarda ÖSO gruplarının yer aldığını belirtiyor. İdlip dahil olmak üzere rejim, Nusra adı altında ÖSO gruplarına saldırsa, nasıl önlem alınacak?

4- Halep'te ÖSO denilen gruplardan savaşçıların bir kısmı YPG'ye bir kısmı rejime sığındı. Geri kalan kısmı öldürüldü, çok azı da İdlip'e taşındı. Diğer alanlardaki ÖSO gruplarının da başına aynı şeyin gelmesi nasıl engellenecek?

5- Suriye topraklarının önemli bir kısmını elinde bulunduran QSD güçleri ve temsilcileri, görüşmelerde yer almaz ve yok sayılırsa; bu güçlere saldırıyla Suriye yeni bir savaşa mı sürüklenecek?

6- ABD henüz davetiye almadığını belirtti. Sahanın en önemli siyasi aktörleri olan ABD ve BM'nin sürecin dışında tutulması hangi sonuçları ortaya çıkarır?

7- Baştan beri Esad rejiminin koruyucusu olan Rusya ve İran, amaçlarından mı saptı, yoksa Türkiye'yi de rejimin hizmetine mi sokma arayışında?

8- Esad'ın memnuniyetle kabul ettiği görüşmelerde, muhaliflerin rejimin hakimiyetine teslim edilmesi ve Nusra'nın yok edilmesi mi hedeflenecek?

9- Meşruiyetini Moskova antlaşmasıyla tasdik eden Esad yönetimi, TSK'nin kayıplar verdiği Bab ve Şehba'da hak iddia etmeyecek mi?

10- Rejim, Moskova antlaşmasının birinci maddesi gereği Türkiye'den Şehba bölgesinin boşaltılmasını istese, bu kez de Suriye-Türkiye savaşı mı başlayacak?