DİYARBAKIR - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin yıllar önce bütçesini oluşturduğu, ancak Başbakanlık tarafından onaylanmaması nedeniyle bekletilen tramvay projesi, kayyumun atanmasının ardından hemen onaylandı. Kayyum Cumali Atilla’nın yeni bir proje olarak yansıttığı çalışmayı ilk olarak hazırlayan Ulaşım Komisyonu Başkanı Mustafa Emrah, projenin kendilerine ait olduğunu hatırlattı.

HDP Urfa Milletvekili Osman Baydemir’in Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı yaptığı dönemde 2010-2011 yıllarında ilk olarak hazırlanan Hafif Raylı Sistem projesini hayata geçirmek için 30 Mart 2014 yılında seçilen Gültan Kışanak ve Fırat Anlı tarafından da proje için çaba gösterildi. Yıllardır tüm girişimlere rağmen projenin Başbakanlık tarafından onaylanmaması nedeniyle bir türlü startı verilmedi. 1 Kasım 2016 tarihinde Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum olarak atanan Cumali Atilla kendileri hazırlamış gibi reklamını yaptıkları projeyle ilgili duyuru yaparak, raylı sistemin hayata geçirileceğini açıkladı. Proje başbakanlık tarafından jet hızıyla da onaylandı.

PROJE KAYYUMUN DEĞİL

18 duraktan oluşacak Hafif Raylı Sistemin birinci etabı 14 kilometre uzunlukta Dağkapı'dan başlayıp, Kayapınar ilçesindeki Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kadar, ikinci etap ise Diclekent’ten, 500 Evler’e kadar olarak planlandı. 30 vagonun çalışacağı ön görülen projenin hazırlıkları bitirilmesine rağmen engelle karşılaştı. Yıllardır proje üzerinde çalışmalar yürüten, projenin önemi ve bu projenin neden hayata geçmediği konusunda dihaber’e açıklamalarda bulunan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Meclis üyesi ve Ulaşım Komisyonu Başkanı Mustafa Emrah, projenin kayyum tarafından yeni projeymiş gibi yansıtılması ve kısa bir sürede hayata geçirileceği yönünde yapılan açıklamaların gerçeği yansıtmadığını söyledi.

PROJENİN HER ŞEYİ DÜŞÜNÜLMÜŞTÜ

Hafif Raylı Sistemi projesinin 2010-2011 yıllarında planlandığı, 2012 yılında Büyükşehir Belediyesi gündemine alındığı, 2013’te ise inşasına başlanması düşünüldüğünü dile getiren Emrah, tüm teknik raporları, projeler, ölçümler, saha ölçümleri, güzergâhlar, araçlar, vagon tipleri, nerelerden geçeceği, depolanma alanları olmak üzeri her şeyin planlandığını söyledi. Belediyenin ve Diyarbakır halkının çok istediği projenin hayata geçmesi halinde trafikte büyük bir rahatlamayı beraberinde getireceğini anlatan Emrah, büyük emeklerin verildiği ve tüm zor aşamaları geçen ama son noktada bir türlü hayata geçmeyen bir proje olarak kaldığını ifade etti.

‘PROJEMİZ YPK TARAFINDAN DURDURULDU’

2013 yılında İller Bankası’na ilk başvurunun yapıldığını dile getiren Emrah, 2014 yılında 100 milyon TL üzerindeki projelerin Devlet Planlama Teşkilatı tarafından Yüksek Planlama Kurulu’na (YPK) havalesinin yapıldığını belirtti. YPK’nin de bakanlar ve başbakandan oluşan bir planlama kurulunun olduğunu söyleyen Emrah, “Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi projenin 2015’teki programa alınmasını istedi. Bütün tıkanma ise YPK’ye giden projemizin burada bekletilmesidir. YPK projenin uygulanabilirliği için çeşitli yazışmalar yapıldı. Yapılan yazışmalarda Kalkınma Bakanı’nca onaylı bir projeydi. Proje 100 milyon TL ve dış kredili olduğu için Kalkınma Bakanlığı’ndan da bir proje istenmişti. Bakanlıkta hazırlanan rapor olumlu olmasına rağmen YPK’te projemiz bekletildi” diye konuştu.

‘SİYASİ SEBEPLERDEN DOLAYI PROJE ENGELLENDİ’

Projenin hayata geçmesi için ilk günden beri birçok firmayla görüşmeler yaptıklarını ifade eden Emrah, incelemelerde de en iyi uygulanabilir projeler arasında görüldüğünü, bunu hem Dünya Bankası, Fransa Kalkınma Bankası hem de Çin hükümetinin bankasınca onaylandığını vurguladı. Bu projenin Diyarbakır’a çok uygun olduğunu anlatan Emrah, projenin başbakanlık tarafından siyasi sebeplerle durdurulduğunu söyleyerek, “AKP’den olmayan belediyelerin projeleri önünde hep engel oldu. DİSK’nin de projeleri iptal edildi” dedi.

‘PROJE BİZİM’

Kayyum Atilla’nın projenin yeniymiş gibi yansıtmasına ve bir an önce hayata geçirileceği yönündeki açıklamalarına tepki gösteren Emrah, sistemle ilgili tüm detayların projelerinden alıntılandığını dile getirdi. Emrah, “Bu proje farklı yansıtılıyor. İnsanların gözü boyanmak isteniyor. Yalan dolan haberlerle bu proje farklı yansıtılıyor. Geçen yıl da aldığımız 10 otobüsün ücretini dahi ödemiştik. Malzeme Ofisi’ne parasını yatırdık. Ama şimdi kayyum kendilerine mal ederek, halkı bu şekilde kandırmak istiyorlar. Ama bu yalan bir gün ortaya çıkacak” diye konuştu.

Projenin yıllarca Başbakanlık tarafından bekletilmesini, kayyumun gelmesinin hemen ardından projenin onaylanmasını kabul edilemez olarak nitelendiren Emrah, bununla halka “Bizden olanlar gelirse, her işinizi onaylarız. Ama bizden olmayanlar gelirse hiçbir işinizi yapmayız” mesajının verildiğini söyledi.

'PROJEYE BAŞLANIR AMA BİTİRİLMEZ'

Bu projenin tekrar gündeme getirilip sadece stratejik olarak yaklaşıldığında, yandaş firmaları zengin etmek için yapıldığı taktirde çözümsüzlük halini alacağını vurgulayan Emrah, bu zihniyetle yaklaşıldığı taktirde uygulanabilir bir proje olmaktan çıkacağının altını çizdi. Emrah, şunları söyledi: “Diyarbakır için büyük olan bu proje o gün uygulanacak şekilde hazırlamak gerekir. Biz projeyi 2013’te uygulanacak şekilde hazırlamıştık. Projenin ihalesi, raporların hazırlanması, alt yapı çalışmaları vardı. Şimdi iki ayda ihalesini başlatacağım deyip, yeterlilikler alınmadan yapılırsa bu proje sonuç vermez. Böyle olursa kayyum sadece projeye başlamış olacak, asla bitiremeyecek. Diyarbakır halkı da bunun farkında. Bu reklam ya da yalan dolan haberlere inanmayacak. Kayyumun gelme amacı da budur. Şehre hizmet etmek, halkın sorunlarını çözmekle hiçbir alakaları yoktur. Şu an halkın iradesi, belediyeleri gasp edilmiş durumda. Halkımız da bunun farkındadır. Bu şekilde kayyuma kanmayacak.”

Aziz Oruç / Vedat Dağ - dihaber