BATMAN - Ilısu Barajı’nın suları altında kalacak olan Hasankeyf'te Zeynel Bey Türbesi başta olmak üzere 7 tarihi eserin taşınma işlemleri sürüyor. Zeynel Bey Türbesi'nin taşınmasının beraberinde yıkım riskini de getireceğine dikkat çeken Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi Aktivistleri, 7 anıtın yerinde korunması gerektiğini vurguladı.

Devlet Su İşleri (DSİ), Dicle Nehri üzerinde yapımı devam eden Ilısu Barajı’nın bitme aşamasına geldiğini açıkladı. Barajın tamamlanmasıyla birlikte 12 bin yıllık geçmişe sahip Batman’ın tarihi ilçesi Hasankeyf tüm ihtişamıyla sular altında kalacak. Yetkililer, ulusal ve uluslararası tepkileri azaltmak için de Hasankeyf’in sembollerinden olan Zeynel Bey Türbesi’ni yeni Hasankeyf’e taşıma çalışmalarına başladı.

Taşıma maliyeti 16 milyon TL olan 650 yıllık bir geçmişe sahip Zeynel Bey Türbesi’ni taşıma işleminin Hollandalı “Bresser Firması” yapacak. Lastik tekerlekli SPM-T adlı araçla türbenin, bulunduğu yerden 90 santimetre kaldırılarak, iki kilometre mesafedeki yeni Hasankeyf’e taşınması planlanıyor. Türbenin taşınmasının ciddi zararlara yol açacağına dikkat çeken Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi Aktivistleri ise kaygılı. Taşınma işlemlerini yerinde takip eden Hasankeyf Kaymakamı Faruk Bülent Baygüven ise türbeyi taşıyan firma yetkililerine sürekli “Dikkatli olalım, türbeye bir şey olursa dünyaya rezil oluruz" dediği iddia edildi.

'TÜRBE TAŞINMA SIRASINDA CİDDİ ZARARLAR GÖRÜR'

Türbenin yüzde 100 sağlam bir şekilde taşınmasının mümkün olamayacağını ve türbenin yıkılma riski olduğuna dikkat çeken Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi aktivistlerinin görüşü şöyle: "Türbenin altına platform yerleştirilerek kesme yöntemi ile taşımak ona ciddi zararlar verecektir. Üstelik türbenin taşınması için kullanılması planlanan raylı sistem tekniği dünyada bu şekilde kullanılmadığını biliyoruz. Türbenin kubbesinde çatlak bulunmaktadır. Türbe yerden 90 santimetre kaldırılarak araca yüklenmesi ve taşıma işlemi süresince sürekli titreşime maruz kalacaktır. Bundan dolayı türbenin kubbesinin çökmesi ve kırılması olasıdır."

'TÜRBE YERİNDE KORUNMALI'

Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi aktivistleri, Zeynel Bey Türbesinin yerinde korunması gerektiğini belirterek, şu öneride bulundu: "Kültürel varlık dediğiniz sadece bir fiziksel yapı değildir ve doğal çevresi ile oluşturduğu organik ilişkilerle o kültürel varlıklar vardır. Yetkililer, Ilısu Barajı’na karşı tepkileri azaltmak için, ‘Bakın biz aslında iyi şeyler de yapıyoruz’ diyerek 8 yapıyı taşımak istiyorlar. Ancak bu 8 yapı Hasankeyf ile bir bütün. Bu yüzden Hasankeyf’teki kültürel yapıların devlet ve devletin kurumları ile değil; bizzat yerinde, Hasankeyf halkı ile birlikte korunabileceğini, böylece miras olarak gelecek nesillere taşınabileceğini düşünüyoruz."

TÜRBENİN TAŞIMA MALİYETİ 16 MİLYON TL

Yetkililer tarafından yapılan açıklamalara göre, türbeyi taşıma işlemini Türkiye’den ER-BU firması ve Hollandalı Bresser firması yapacak. Türbenin taşınma maliyeti ise 16 milyon TL. Bin 100 ton ağırlığında olan Zeynel Bey Türbesi, lastik tekerlekli SPM-T denilen raylı bir araçla yerden 90 santim kaldırılarak, bulunduğu yerden 2 kilometre uzaklığa taşınacak. Türbenin taşınma işlemi ise Mart ayının sonunda tamamlanması planlanıyor.

BARAJI BİR AN ÖNCE BİTİRİP TÜRBEYİ TAŞIMAK İSTİYORLAR

DSİ tarafından yapılan açıklamalara göre barajın yüzde 85’i tamamlanmış, Hasankeyf Kaymakamlığı’nın açıklamalarına göre ise 2019 yılında barajda suyun tutulması hedeflendiği ve Hasankeyflilerin taşınma işlemlerinin ise 2018’de tamamlanacağını ifade ediliyor. Bundan dolayı yetkililer, Ilısu Barajı’nın yapımını hızlandırıp türbeyi taşımak için acele ediyor. 12 bin yıllık Hasankeyf, barajla birlikte tarihi kimliği ve dokusu ile sulara gömülecek, bir bellek yok olacak.