DİYARBAKIR - Baharın gelişiyle birlikte doğada kendiliğinden yetişen şifalı bitkiler pazarlarda yok satıyor.

İlkbaharla birlikte doğada yetişen bölgeye has kenger, gulik, ışkın gibi bitkiler toplanıp pazarlarda satılıyor. Genellikle Erzurum, Diyarbakır, Siirt, Van ve Muş gibi yörelerin dağlık bölgelerinde yetişen bu bitkiler lezzetinin yanı sıra adeta şifa deposu olması özelliği nedeniyle yoğun ilgi görüyor. Bu bitkiler, mide ülseri, kanser, şeker ve kalp hastalıkları gibi birçok hastalığa faydalı olduğu biliniyor. Bölge halkı tarafından toplanan bitkiler doğal ve organik olmasının yanı sıra ekonomik değeri nedeniyle küçük çaplı da olsa sektör haline gelmiş durumda.

'KÜRT MUZU' TEZGAHLARDA

Işkın, ribes veya Kürt Muzu olarak adlandırılan, dağların zirvelerinde yetişen ekşi tadıyla beğenilerek tüketilen bitki de tezgahlardaki yerini aldı. Ulaşılması güç yerlerde yetişen ve A, E, C vitaminleri içeren bu bitkinin, kanser, şeker, kalp, diyabet gibi hastalıklara iyi geldiği söyleniyor. Diyarbakır Kulp'ta Mayıs ayının ilk haftası ile son günleri arasında yetişen ışkınları satarak geçimini sağlayan pazarcılar, sabahın erken saatlerinde yollara düşüp, kilometrelerce yolu yürüyerek topladıkları bitkileri şehir merkezlerinde satıyor. Işkının kilosu 8 ile 10 TL arasında satılıyor.

KARACADAĞ’DAN SOFRALARA

Karacadağ'da İlkbaharla birlikte filizlenen "kenger" de yöre halkı tarafından kente getirilip satılıyor. Birçok insanın geçim kaynağı olan kengerleri satan Şerafettin Balıkçı, 30 yıldır pazarda sebze, meyve sattığını, İlkbahar'da ise geçimini kengerden sağladığını söyledi. Balıkçı, “Bizim de tezgâhın baş köşesinde yerini alıyor. Karacadağ’ın köylerinden bize gelen kengerleri temizleyip satışa sunuyoruz” diye ekledi.

Karların erimesi ile kenger toplamaya başladıklarını ve büyük emekler sonucu tezgaha kadar getirdiklerini dile getiren Balıkçı, bu sayede evlerine ekmek götürebildiklerini söyledi. Yöre halkının kengere büyük ilgi duyduğunu belirten Balıkçı, bu bitkinin yumurta veya et ile kavrulabileceğini, yine sulu yemeklerde, kızartmalarda ve bulgur pilavında kullanılabileceğini anlattı. Besleyici özelliği sayesinde pazar tezgahında hemen tükenen kenger, sadece 1-2 ay tezgahlarda kalabiliyor. Kengerin kilo fiyatı 3 ile 4 TL arası değişiyor.

GULİK YOK SATIYOR

Bahar aylarının en çok ilgi gören otlarından Gulik (Çiriş otu) da tezgahlara indi. Karların erimesiyle birlikte Mart ve Nisan aylarında toplanmaya başlanan hafif tatlı, kendine özgü hoş bir aroması olan, tadı pırasayı andıran gulik, tıpkı ıspanak gibi pişiriliyor. Dersim ve Serhat bölgesinde sık yetişen gulikleri 20 yıldır pazarda satan Gülasettin Yiğit, halkın pazarlarda gulike büyük bir ilgisi duyduğunu söyledi. Her sene yılın ilk aylarından itibaren dağlarda yeşeren çoğu bitkiyle birlikte gulik bitkisini de toplayıp şehir merkezinde satarak geçimini sağlayan Yiğit, çoğu kişinin bu bitkileri dört gözle beklediğini ifade ederek, kilosunu 3 ile 4 TL arasında sattıkları gulikten iyi gelir elde ettiğini söyledi. Yiğit, “Gulik toplamak oldukça zahmetli bir iş, ama aynı zamanda çok da zevkli" diye ekledi.

Bu otun yemeklerde ve salatada kullanıldığını belirten Yiğit, “Yeşil bitkiler burada yaşayan halkın geleneğidir. Gulik, aynı zamanda tansiyona, bağırsaklara, kalp gibi birçok hastalığa şifa kaynağıdır” diye belirtti.